Dominotik “dominiora”, hizki baten aldea dago, baina jauzi handia. Gaur egun ere, hainbat bizitza eta bizi eredu jartzen ditu jokoan emakumeenganako zapalkuntzak. Hausnartzea ere pauso bat izan liteke mugiezinak diruditen piezak iraultzeko. “Matxismoa kultura bat da, ikasitakoa, eta jendartean onartua. Horregatik ez da salatzen, kritikatzen, ez eta borrokatzen; salaketa kopurua ez baita jaisten”, dio Ixone Collado Urkijok, emakumeen aurkako indarkeriari buruzko masterra egin duen orozkoarrak. Argi du emakumeak erailtzearen ardura gizartearena dela.
Amnistia International-ek izebergaren teoria sortu zuen genero indarkeria azaleratzeko. Goiko puntan daude ageriko erasoak: erailketak, bortxaketak, torturak, kolpeak... Uraren azpian, berriz, bestelakoak: hizkuntza edo publizitate sexista, txiste matxistak, hizkera eta harremanak izateko modua, emakume izateagatik soldata txikiagoa izatea... “Izebergaren behealdea askoz ikusezinagoa da egunerokoaren parte delako. Intentsitate baxukotzat jotzen diren heinean gizarteak ez dio garrantzirik ematen, normalizatuak daude. Baina matxismoa zein heteropatriarkatua mantendu eta indartu egiten da eraso horiekin”, erantsi du.
Txiste edo komentario matxistak, publizitate edo irudi sexistak, soldata txikiagoa izatea... Asko dira egunerokoan emakumeek bizi dituzten genero zapalkuntzak
Azaroaren 25aren bueltan zabaltzen dira emakumeen kontrako indarkeria datuak. Colladok, baina, arazoak ikusten dizkio aferari: “Datuetan salaketak soilik kontabilizatzen dira, biktima kopuruak. Erasoak askoz gehiago dira. Justiziaren ikuspegitik eraso asko ez dira genero indarkeriatzat hartzen, baina jende eta mugimendu feministaren begietara bai”.
Emakumeak populazioaren erdia izaki, Aiaraldea Komunikazio Leihoak hainbat eremutan jasandako genero zapalkuntzen testigantzak biltzeari ekin dio; politika, kultura, kirola, hezkuntza zein jendartean zapalduak edo zapaltzaileak izan diren pertsonen bizipen eta gogoetei hitza jarriz.