Euskaraz komunikatzeko gai den aiaraldearren %19.5a soilik erabiltzen du hizkuntza. Hori diote EUSTATek jasotako datuek. Azken 20 urtetan hizkuntzaren ezagupenean igoera ikusgarri bat eman da. Igoera hori, baina, askoz txikiagoa da hizkuntzaren erabilerari dagokionez.
Azken hamarkadetan igoera ikusgarria egon da Aiaraldean euskaraz komunikatzeko gai diren pertsona kopuruan. 1991an 6000 inguru baziren euskaraz mintzatzeko gai ziren aiaraldearrak, gaur egun kopuru horren bikoitza baino gehiago dira "ia euskaldun" edo "euskaldun" kontzideratzen direnak, EUSTATek jasotako datuen arabera.
Baina ezin daiteke gauza bera esan hizkuntzaren erabileraren igoerari buruz, igoera hori askoz txikiagoa delako: 20 urtetan (1991tik 2011ra) %73.5eko igoera egon da euskararen etxe-giroko erabileran. Modu honetan, tarte handia dago euskaraz komunikatzeko gai den jendearen (%57) eta euskara erabiltzen duen (%11.2) jendearen artean.
Tarteak ez dio handitzeari utzi
Paradoxikoa dirudien arren, hizkuntzaren ezagutzaren eta erabileraren arteko tarteak ez dio hazteari utzi Aiaraldean.
1991an euskara zekitenen %57.4a hizkuntza erabili egiten zuen etxe-giroan. 2011rako, baina, kopuru hori %19.5era murriztu zen. Irudiko grafikoan ikusi daitekeen eboluzioan jende “euskalduna” eta “ia eukaldunaren” arteko proportzioak aldatzen direla somatu daiteke: 1991an “ia euskaldun” kontzideratzen zen jende gehiago zegoen “euskalduna” sentitzen zena baino.
1996tik aurrera, baina, egoerak buelta ematen du. Horrek iradoki dezake “ia euskalduna” zen jendea “euskaldun" bilakatu dela; edo ikastetxeetako euskalduntzeak fruituak ematen hasi dela.