AKETZA MERINO (Amurrio, 1987) historialariak liburua argitaratu du eskualdeko abizenenei buruz. Berez, XVI. mendeko hainbat abizen jaso du.
Zein da argitaratu duzun liburuaren izenburua eta zein da bere edukia?
"500 Apellidos Vascos" izendatu nuen, euskal abizenen inguruan dagoen interesa erakartzeko, baina benetako titulua "Onomástica de la Cuadrilla de Ayala en el siglo XVI" da. Oso izenburu deskriptiboa.
Lehenengo zatian, 1590. urteko herriz herriko biztanleen zerrenda agertzen da. Arabako ermandade bakoitzak bere zerrenda egin zuen urte hartan, nik gure ingurukoak bakarrik islatu ditut (gaur egungo Amurrio, Laudio, Aiara, Artziniega eta Okondo udalerrietakoak).
Bigarren zatian, dokumentu horretan agertzen diren abizenak alfabetikoki sailkatu ditut, 1590 urtean zein herritan azaltzen zen islatuz eta, kasu askotan, bere jatorria azalduz. Azken partean, mende horretako beste errolda batzuk bildu ditut, 1562. eta 1582. urtekoak.
Nola bururatu zitzaizun liburua idaztea?
Bat-bateko erabakia izan zen, informazioa biltzen hasi nintzenean ez nuen libururik argitaratzeko asmorik. Baina lana bukatuta neukala, otu zitzaidan interesagarria izango litzatekeela horrekin zerbait argitaratzea.
Nahiko lan handia zen, beraz liburua zen euskarririk aproposena. Informazio gehiago bildu nuen, lana ahalik eta zehatzen izateko. Eta argitatzeko prozesuari ekin nion, nire kabuz.
Nola landu duzu?
Arabako Foru Aldundiko artxiboan ikertzen. 1590 urteko erroldak topatu nituen eta poz handia izan zen hori niretzat, argitaratu gabeko dokumentuak baitira horiek, nik dakidanez. Informazio hori sailkatu eta landu nuen, dokumentuen transkripzioak eta abizenen aurkibidea egiten.
Gero, lehendik neukan informaziorekin osatu nuen liburua. Egia esateko, bilduma baino ez da liburua, nik ez dut gehiegi "idatzi".
Abizenen zerrenda ez ezik, bitxikeriak ere jaso dituzu, zer motatakoak?
XVI. mendeko informazioa dauzkaten artxiboak arakatu nituen abizen bakoitzari bitxikeriren bat gehitzeko, topatuz gero. Batzuetan, kaparetasun frogetatik hartutako informazioa topa dezake irakurleak, baina askotan nik gehitutakoa indarkeriari dago lotuta.
Saiatu naiz, azken finean, XVI. mendeko ahalik eta informazio gehien biltzen abizen bakoitzeko.
Zer nolako harrera izan du argitarapenak eta nola eskuratu daiteke?
Harrera ona izan du, nahiz eta publizitaterik ez egin. Liburua nik ekoiztu dudanez, eskaerak kontrolpean izan nahi nituen. Nahi izanez gero, liburua Amurrioko kioskoan edo estankoan eskura daiteke, eta Laudion Lamuzako kioskoan eskatuz gero ere. Edo nirekin harremanetan jarriaz ere lortu daiteke.