Maider Iglesias, Naturayala blogeko kideak sarrera interesgarria idatzi du:
Hotza eta euriteak heldu dira eta hauekin batera tximeleten desagerpena eman da gure larre, baso eta herrietan. Eguzkiak bere agerpena egiten duen momentuetan oraindik ere espezie bakan batzuk ikusi ahal baditugu ere, tximeleten garaia amaitu dela esan dezakegu. Mundu guztiak ezagutzen eta bereizten ditu animalia koloretsu eta deigarri hauek, baina, zer dira? Nola bizi dira?
Tximeletak Lepidoptera (grekeraz lepis, ezkata eta pteron, hegoa) ordeneko intsektuak dira, hau da, antena parea, hiru hanka pare eta hego pare bi izateagatik bereizten den artropodo taldea.
Metamorfosi osoa edo holometaboloa daukate, beraz, arrautza, beldarra, pupa eta bi hego pare ezkatakara izateagatik bereziten den imago edo heldu faseak azaltzen dituzte. 180.000 lepidoptero espezie ezagutzen dira mundu mailan, taldearen barnean sitsak (Heterocera taldea) ere barneratzen direlarik. Eguneko espezieetan (Rhopalocera) aho aparatua eraldatua dago, maxilak oso garatuak daude espiritronpa deritzon egitura eratuz. Espiritronpa honen bitartez lore zuku, fruitu helduen zukua eta bestelako jariakin azukredunez elikatzen dira.
Nola desberdindu sitsak eta eguneko tximeletak? Sitsek gorputz lodia daukate, kolore motelak (gris, marroi…) eta antena pektinatuak (orrazi itxurakoak). Ezagunagoak egiten zaizkigun tximeletak, aldiz, kolore bizikoak dira, egunez ibiltzen dira, gorputz argala eta mazo itxurako antenak dauzkate. Espezie gehienek larba edo pupa fasean igarotzen dute negua, beraz, momentu honetan arrautza fasean izango dira, datorren udaberrian, berriro ere landak kolore deigarri eta biziez betetzeko prest.