Zer ikasi zenuen eta zertan bilakatu zinen aditu?
EHUn bioteknologia ikasi nuen lehenik eta behin, ez industrian lan egiteko helburuarekin, baizik eta ikerkuntzan aritzeko. Genetikan oso interes handia neukan, baina karreran zehar ez genuen gaia nik nahi beste jorratu.
Beraz, genetikan masterra egiteko Bartzelonara joan nintzen. Master amaierako lanean Drosophila euliarekin lanean egon nintzen, espeziazioan parte hartzen duten geneak aztertzen. Asko gustatu zitzaidan Drosophilarekin lan egitea, hortaz, doktoretza organismo modelo honekin egitea erabaki nuen.
Zer ari zara ikertzen zehazki?
Oso ikerketa basikoa egiten dugu laborategian, epitelioen eraikuntza eta birmoldaketaren inguruan. Ni Drosophilaren oogenesian gertatzen den prozesu bat aztertzen ari naiz, “Patency” deritzona.
Lehenengo aldiz deskribatu dugu prozesu hau eulian, baina arrautzak jartzen dituzten beste animali batzuetan ere gertatzen da. Prozesu horretan, oozitoa estaltzen duen epitelioa hiru zelula artean irekitzen da kanpotik datorren gorringoa oozitora heldu dadin.
Zerk egiten du ikertzen ari zarena bereziki interesgarria izatea?
Garrantzitsua da epitelioak nola eraiki eta birmoldatzen diren jakitea. Izan ere, zelula geruza horiek gorputz eta organoen azala osatzen dute, kanpoaldetik isolatuta.
Prozesu biologiko batzuetan zelula epiteliarren arteko loturak birmoldatu behar dira, kanpoaldeko zelula edo molekula espezifikoen sarrera ahalbidetzeko. Prozesu hauek ornogabe zein ornodunetan jazotzen dira, baina oraindik ez dago argi nola.
Drosophilaren obulutegia oso sistema egokia da birmoldaketa hauek aztertzeko eta parte hartzen duten proteinak identifikatzeko. Ebolutiboki urrun dauden arren, euliaren eta ugaztunen artean zenbait proteina eta prozesu zelular kontserbatzen dira.
Beste animaliekin alderatuta, oso erraza da euliarekin lan egitea, berari buruzko ezagutza handia dagoelako eta dagoeneko tresna ugari daudelako. Gainera, oso azkar garatzen denez, bi asteren buruan generazio berriak lor daitezke, ikerketa merketuta eta erraztuta eta inprobisatzeko askatasun handiarekin.
Beraz, aurretik esan bezala, Drosophilarekin lan egiteko etorri nintzen hona eta oraindik ere Drosophila bera da niretzat lan honen elementurik interesgarriena.
Zergatik zaude atzerrian eta ez Euskal Autonomia Erkidegoan?
Doktoretza EHUn egitea ez da erraza, karreran edo masterrean zehar zerbait adostu ez baduzu. Gainera, eskaintza nahiko mugatua dela esango nuke.
Alemanian doktoretza postu bat eskuratzea errazagoa dela uste dut eta eskaintza ugariagoa. Etorkizunean etxera itzuli nahiko nuke, baina karrera zientifikoaren hasieran hemen egoteak abantaila ugari dituela uste dut.
Hasteko, hemen lan baldintzak hobeak direla esango nuke eta soldata altuagoa. Gainera, normalean kontratua bi urte luzatu ahal dizute tesia idazteko edo lan berri bat bilatzeko.
Ez dago inolako presio ekonomikorik. Honek ere eragin handia dauka lanean, guk nahi duguna ikertzeko askatasun osoa ematen digu, nahi beste material erabili dezakegu, garestia bada ere. Leioan zein Bartzelonan arazoak izan nituen material berria erosteko momentuan diru faltagatik. Horrek, azken finean, nire ikerketa mugatu zuen.
Beraz, hemen ikertzea errazagoa dela esango nuke eta inpaktu handiko publikazioak egitea ere, batez ere zuzenean aplikaziorik ez daukan ikerkuntzan.
Gainera, hemen oso gauza normala da ikerketa taldeen arteko elkarlana. Astero 2-3 hitzaldi entzuten ditugu beste institutu, unibertsitate edo herrialdeetatik gonbidatutako zientzialariengandik eta horrek izugarri aberasten du gure ikerketa eta sare bat eraikitzen lagunduko digu, etorkizunean berebizikoa izango dena, akademian jarraituz gero.