Aiaraldea pisu nabarmena duen sektorea da ostalaritzarena. Eustatek 2019an bildutako datuen arabera, alor horretan jarduten duten 195 establezimendu daude “Kantauri Arabarra” gisa sailkatua dagoen zonaldean (Amurrio, Aiara, Artziniega, Laudio, Urduña eta Okondo). Negozio gehienak -151- txikiak dira: bost langile edo gutxiago dituzte. 12 tokitan baino ez dituzte 10 langile baino gehiago.
Ondorioa argia da: Aiaraldeko ehunka herritar bizi dira ostalaritzatik, eta COVID-19aren pandemiak gogor kolpatu du sektorea. 5.363 langileri aplikatu zitzaizkien Aldi Baterako Enplegu Erregulazioko Espedienteak Aiaraldean martxoaren 5etik maiatzaren 20ra bitartean. Espediente gehienak ostalaritza establezimenduetan ezarri ziren: 7 edari establezimendutan (hau da, tabernetan) eta 40 jatetxe edo janari-postutan.
Oraingo egoerak antzekotasun handiak ditu martxoan bizi izan zenarekin. Pandemiaren “bigarren olatua” dela eta, taberna eta jatetxeak ixteko agindua eman zuen Eusko Jaurlaritzak azaroko lehen asteburuan. Abenduaren hasierara arte egongo da indarrean neurria, gutxienez.
Mobilizazioak
Gauzak hala, mobilizazio ugari egin dituzte azken egunetan EAEko hiri eta herri askotan. Aiaraldea ez da salbuespena izan. Azaroaren 7an bertan egin zen lehen manifestazioa, Urduñan. Handik lau egunetara Laudiok eta Amurriok hartu zuten lekukoa. Elkarretaratze jendetsuak egin ziren bi herri horietan. Ostalariak ez ezik, saltokietako kideak eta herritarrak batu ziren protestetara.
Iragan ostiralean, aldiz, mobilizazioak egin zituzten bi herri horietan, arratsaldez, ehunka bizilagunen parte hartzearekin.
Izan ere, orain ezarritako neurriak pandemia hasi zenean indarrean egon zirenak baino zorrotzagoak dira, ostalariek nabarmendu dutenez. “Ez zaigu aproposa iruditzen etxez etxeko banaketa gaueko bederatzietan gelditu behar izatea, hilabete gogorrenetan gaueko hamabietara arte egin zitekeen bitartean”, azaldu zuten mobilizazioetan.
Orain ezarritako neurriak pandemia hasieran egon zirenak baino zorrotzagoak direla salatu dute ostalariek
Laguntzen beharra
Instituzioei interpelatu zieten mobilizazioetan. “Ostalaritza ez da deabrua. Gure ustez, bestelako soluzioak bilatu behar dira. Eta, ixtea erabakiz gero, beharrei egokitutako laguntzak behar dira”, azaldu zuen Iñaki Vivanco Ibañezek. Apill merkataritza elkarteko presidenteak nabarmendu zuen “beharrei egokitutako laguntzak” behar direla itxierari aurre egiteko. “Eusko Jaurlaritzatik 30 milioi euroko laguntzak prestatu dituztela entzuten ari gara, baina ostalaritzaren sektoretik 100 milioi baino gehiago eskatzen ari gara, beharrezkoak direlako”.
Antzeko gauzak aipatu zituen Jon Aspuru ostalariak Amurrioko elkarretaratzean: “Itxi behar baldin bagaituzte ados, baina laguntzak behar ditugu, horrela ezin dugu bizi”.
Mobilizazioen antolatzaileek nabarmendu zuten ostalariek gauzak ondo egin dituztela, “gomendatutako osasun neurriak bete eta bezeroentzako ahalik eta segurtasun handiena bermatu dutelako”.
Ondorioak
Itxierak ondorio latzak eragin ditzakeela uste dute ostalariek. Iñaki Vivanco Ibañezek argi du: “itxiera hauekin hirutik ostalari batek ezingo du berriz ireki. Horrez gain, enplegu asko galduko dira”. Gauzak hala, tokiko ostalaritza eta merkataritza zaintzearen beharra jarri dute mahai gainean mobilizazioen deitzaileek, “enplegu iturria” direla argudiatuta.