Motxiladun umeek bizi duten egoeraren adierazle bihurtu da Irati Zapirain Etxebarria. Bea Etxebarria eta Iñaki Zapirain euskal preso politikoen alaba da Irati, espetxean jaio zen eta bertan igaro ditu bere bizitzako lehenengo urteak. 3 urte bete ostean, martxoa hasieran, Aranjuezeko espetxetik (Espainia) atera zuten Irati, gurasoengandik aldenduz.
Sareren datuen arabera 88 motxiladun ume daude Euskal Herrian, hau da, aita, ama edo biak espetxean dituzten euskal preso politikoen seme-alabak. Dispertsio politikaren ondorioz ume hauek milaka kilometro egin behar dituzte hilabetero gurasoak bisitatu ahal izateko.
Gurasoekin Euskal Herrira
Irati Zapirainek bere gurasoekin egoteko eskubidea aldarrikatzeko sortu ziren Irati Gurasoekin Euskal Herrira plataforma eta dinamika. Besteak beste, Zaballako espetxean familientzako modulo bat atontzea eskatu die plataformak erakunde desberdinei.
Gaurko egunean amaiera eman diote dinamikari Euskal Herriko hamaika txokotan egindako ekitaldi eta elkarretaratzeekin. Eskualdean Urduñan eta Amurrion egin dituzte mobilizazioak.