MUGARRIAK 2024

Eskola jantokiak eztabaidaren erdian

Aitor Aspuru Saez 2025ko urt. 17a, 08:00

Urduñako Herri Eskolako jantokia erreferente bilakatu da. / Aiaraldea.eus

Eskola publikoen jantokiak polemikaren erdian egon dira 2024an bi arrazoiren ondorioz; kalitatea catering zerbitzua baliatzen duten espazioetan eta kudeaketa eredua.

Eskola publikoen jantokien inguruan piztutako gatazkak soka luzea ekarri zuen eta 2024an eztabaida eten ordez, inkognita gehiago utzi ditu Eusko Jaurlaritzak egindako apustuarekiko. Izan ere, EHIGE guraso elkarteen federazioaren aburuz, Eusko Jaurlaritzaren azken aginduak catering enpresak kontratatzera behartzen ditu ikastetxeak. Eskualdean ikastetxe publiko ia guztiek ez dute aukera hori baliatzen eta tokiko elikagaiak bermatzen ditu Urduñako Herri Eskola, baina cateringaren menpe daude oraindik hiru.

Eskola gehienek sukalde propioa dute

Egia da eskualdeko ikastetxe publiko gehienetan euren sukaldeak dituztela eta janaria bertan prestatzen dela, baina beste hiru hezkuntza zentroetan catering zerbitzuek eztabaida sortu dute. Laburbilduta, gehienek in-situ eredua baliatzen dute; produktua jaso, eraldatu eta kalitatea bermatzen dute. Hala ere, arestian aipatu bezala, Aiaraldean hiru ikastetxe catering enpresen menpe daude.

Horren harira, 2023ko amaieran hasi zen ezinegona Serunion catering enpresa errioxarrak irabazi zuelako aipatutako eskualdeko hiru ikastetxe publikoko esleipena.

Hasteko, Serunionek irabazi zuenean, gurasoek zein langile askok ez zuten ulertzen zein zentzu zuen Errioxatik bazkariak ekartzea Aiaraldearaino, jasangarritasunaren kalterako eta inguruan enpresa gehiago egonik.

Gero heldu ziren gurasoen kexak, umeek ez baitzuten batere gogoko konpainiak eskaintzen zituen errezetak. Eztabaida subjektiboa zen, irakasle batzuen aburuz, janariaren kalitatea ez zen okerragoa urreko enpresarekin alderatuta, baina bai arrotza ikasleentzat, barazki eta espezia gehiago baliatzen baitzuten. 

Dena den, handik gutxira Serunion izena Euskal Herriko hedabide gehienen lerroburuetan egon zen, zizareak agertu baitziren bere menu batzuetan EAEko bost ikastetxetan -ez Aiaraldean, hori bai-. Izan ere, 17 hezkuntza zentrotan ematen zuen zerbitzua.

2023an berotutako giroak 2024an egin zuen eztanda eta Serunionek eta Eusko Jaurlaritzak adostu zuten otsailaren 5etik aurrera beste enpresa batzuek hartuko zutela errioxarren lana, baina ordezkoek ez zuten lortu arazoa guztiz konpontzea. Izan ere, "ezohiko kausa naturalek" eraginda, zomorro txikiak agertu ziren azaloretan Orozkon.

Gertakari horiek guztiek pil-pilean jarri zuten hainbat familiaren artean eskoletako jantokien errealitatea, azken finean, hezkuntza sistemaren zati garrantzitsua da zerbitzu hori, haur askoren egonaldia luzatzen baitu ikastetxeetan. Horrek erronka pedagogikoak suposatzen ditu eskolak ematen ez diren bitarteko tarte horietan, baina baita elikadurarekin, elikagaiekin eta otorduekin sortzen diren harremanetan.

Urduñako erreferentea

2023ko azken egunetan Gure Platera Gure Aukera plataformak agerraldia eskaini zuen Bilbon eta azpimarratu zuen Euskal Autonomia Erkidegoko 50 ikastetxek adierazi dutela sukalde deszentralizatua -hau da, catering zerbitzuen menpe ez dagoena- garatzea nahi dutela. EAEn jadanik abian daude horrelako egitasmoak, erreferente bilakatu direnak catering zerbitzuak alboratu dituztenentzat, eta horietako bat Urduñakoa da.

Hiriko eredua kontsumo lokalean eta agroekologikoan oinarrituta dago eta ezin da bereiztu udalerrian egindako lehen sektorearen eta tokiko ekoizleen aldeko lan orokorretik. Hau da, ez da kasualitatea Urduñak hartzea bere gain jantoki eredu mota hori garatzeko ardura, EAEn egondako esperientzia aitzindari eta pilotu gisa. Halaber, ez da, inondik inora, kasualitatea Belardi Haragi Eraldaketa Zentroa ere Urduñan sortu izana. Berez, Urduñako Udal Sukaldeak ez du bakarrik elikatzen eskola, nagusien egoitza ere hornitzen du, tokikotasuna lehenestuta.

Eredua izoztuta

Urduñak eta beste ikastetxe apur batzuek abiatutako eredua ez zuten sortu egitasmo isolatuak izateko. Berez, hezkuntza zentro gehiagora zabaltzeko asmoz bultzatu zituzten, baina Eusko Jaurlaritzak irailean zabaldutako aginduak ez du hori egin. Are gehiago, EHIGE guraso elkarteen federazioaren iritziz, catering zerbitzua indartu du.

Gauzak horrela, Gure Platera Gure Aukera plataformak -Urduñako kideek tarteko- abenduan jo zuen Eusko Legebiltzarrera eta Hezkuntza Batzordean alderdietako ordezkariekin bildu zen desblokeatu zezaten eskola jantokien afera, arestian azaldu bezala, 50 zentrok nahi dutela eredua aldatzea eta sukaldearen kontrola hartzea. Bilera ez bazen konpromiso zehatzetan islatu ere, EAJk eta PSE-EEk adierazi zuten agindua aldatu daitekela, hortaz, Gure Platera Gure Aukera plataformak ekingo dio lan horri.

LAGUN AGURGARRIA:

Bisitatzen ari zaren webgune hau euskararen normalizazioaren alde Aiaraldea Ekintzen Faktoria proiektu berrituak garatzen duen tresnetako bat da.

Euskarazko hedabideak sortu eta eskualdean zabaltzeko gogor lan egiten dugu egunero-egunero langile zein boluntario talde handi batek.

Hedabide herritarra da gurea, eskualdeko herritarren ekarpen ekonomikoari esker bizi dena, jasotzen ditugun diru-laguntzak eta publizitatea ez baitira nahikoa proiektuak aurrera egin dezan.

Herritarra, anitza eta independentea den kazetaritza egiten dugu, eta egiten jarraitu nahi dugu. Baina horretarako, zure ekarpena ere ezinbestekoa zaigu. Hori dela eta, gure edukien hartzaile zaren horri eskatu nahi dizugu Aiaraldea Ekintzen Faktoriako bazkide egiteko, zure sustengua emateko, lanean jarraitu ahal izateko.

Bazkideek onura eta abantaila ugari dituzte gainera, beheko botoian klik eginda topatuko duzu informazio hori guztia.

Faktoria izan, egin zaitez bazkide.

Aiaraldea Hedabideko lantaldea.


Izan bazkide