Demagun Aztarna elkarteak beste 30 urte betetzen dituela, eta museo etnografiko bat duela. Kasu hipotetiko horretan, argi dago zein izango litzatekeen museo horretan ezinbestean egon beharko litzatekeen pieza: koadrilen jaietako karrozaren bat. Ez da gutxiagorako ere: karrozak herriko jaien ikur nabarmenetarikoak (eta zaharrenetarikoak) bilakatu baitira.
Zaila da koadrilen karrozak deskribatzea, elkarren artean oso ezberdinak direlako. Iaz, adibidez, Landazuri etxearen itxura hartu zuen batek, beste batek hondartza bat irudikatzen zuen bitartean.
Egin zen lehen karroza, baina, askoz arruntagoa izan zen: baserri klasiko baten itxura zeukan, eta 1968an eraiki zuten Dantza Lagunak koadrilako kideek. “Koadrilako kide zen Florencio Urruelak patrol bat oparitu zion koadrilari, eta patrolean eraikitzeko karroza horren diseinua egin zuen”, azaldu du Dantza Lagunakeko kide den Andoni Diazek.
Jaien hasierako koadrilen aurkezpenean atera zuten karroza, eta izan zuen arrakasta medio gainontzeko egunetan ere eraman zuten. Hala hartu zuten hurrengo urtean koadrila guztiekin hitz egin eta karrozen desfile bat antolatzeko erabakia.
Esan eta egin. Ekimena errotu egin da herrian. Aurtengoa 45. desfilea izango da, eta aurrekoak bezain “berezia eta ezberdina” izango dela ziurtatu du Diazek. Karrozak dira, bere hitzetan, Amurrioko jaiak beste herri batzuetako jaietatik ezberdintzen dituztenak.