Urtarrilaren 20an Auzitegi Nazionalean epaituko zaituztete zu eta Aitor Zelaia gasteiztarra. Zer da zehazki leporatzen dizuetena?
Guri leporatzen digute arma eta lehergailuen gordailua izatea. Zulo bat topatu zuten 2018. urtearen amaieran eta horren harira leporatzen digute delitua. Hori dela eta izango dugu epaiketa Auzitegi Nazionalean urtarrilaren 21 eta 22an.
Akusazio horren aurrean, zein da zuen balorazioa? Eta zer da aldarrikatzen duzuena?
Ertzaintzak eta EAJk gure kasuan izan duten paper protagonista nabarmendu nahiko genuke. Gure aurkako operazioa hauteskunde batzuen atarian kokatzen da. Hor ikusi genuen zer egiteko prest dagoen EAJ eskumako boto zikin batzuen truke.
Gure sentsazioa atxiloketan eta Auzitegi Nazionalean entregatu gintuztenean izan zen bi euskal militante euren herritik indarrez ateratzen ari zirela, gerra-tribunal bati entregatzeko, garaikur gisa. Hori izan zen sentitu genuena. Ertzaintzaren auto batzuetan heldu ginen, eta polizia nazionalari “bi euskal gazte entregatzea” pelikuletakoa zirudien pasartea izan zen.
Gure kasuan oso argigarria da Ertzaintzaren txostena. Ez dute topatutako zulo horretan sakontzen. Gure militantzia politikoa da orrialde luze, oso luzeetan, agertzen dena. Urteetan izan dugun militantzia politikoa, Ezker Abertzalean izan dugun funtzioa... Hori da txostenak zehazten duena, hori da epaitzen dutena.
Oso argi daukagu: hau ez da delitu zehatz batengatik eginiko operazioa, militantzia politikoaren aurkakoa baizik, beste operazio bat gehiago.
Ez dugu ulertzen nola 2021. urtean EAJk tematuta jarraitzen duen herri honen sufrimenduan sakontzen. Herri honek beste norabide bat hartu zuen duela 11 urte jada, eta oraindik ere aliantza dago EAJ, Ertzaintza eta Auzitegi Nazionalaren artean. Oso larria iruditzen zaigu.
Gure ustez, beldurgarria da EAJ euskal gatazkarekiko hartzen ari den jarrera, badakigulako kolaborazio horrek herri honetan zenbat sufrimendu eragin duen eta zer nolako oztopoa dakarren bakea eta askatasuna eraikitzeko bidean. Ez dut uste EAJren oinarri zabal bat oso ados egon daitekeenik estrategia honekin.
"Oso argi daukagu: hau ez da delitu zehatz batengatik eginiko operazioa, militantzia politikoaren aurkakoa baizik, beste operazio bat gehiago"
Duela ia bi urte atxilotu zintuzteten. Nola oroitzen duzu une hura?
Oso bortitza izan zela oroitzen dut. Uste dugu beste modu batera egin zezaketela, baina nahiago izan zuten “Espainia” markadun estiloa jarraitzea: ordu txikietan atea botatzea, berroziak (Ertzaintzaren eliteko unitateko kideak) sartzea, laser erakusleak, oihuak...
Urte luzeetan Euskal Herriaren aurka erabili duten estiloa, barruan beldurra eragiteko eta bizitza osorako markatuta uzteko nortzuk diren beraiek eta nor zaren zu. Modu horretan, zure militantzia beldur eta biolentzia horretara lotzen saiatzen dira.
Gogoratzen dut etxera sartu ziren unea. Pisukidearen oihuekin esnatu nintzen. Oso lokartuta nengoen. Begiak ireki eta argi urdinak ikusi nituen etxe osoan barrena, tinbrea, oihuak...
Pelikuletako irudia izan zen, “pelikulero” hutsak dira. Lurrera bota gintuzten eta ordu erdiz egon nintzen bertan biluzik. Sekulako hotza egiten zuela gogoratzen dut, otsaila zen.
Ez nuen uste ertzainak zirenik. Laser erakusleekin eta balen aurkako ezkutu batekin sartu ziren. “Ertzaintza” hitza irakurri nuen, baina etxe guztia txikitzen zeuden, eta janzkeragatik eta jarrerengatik une batean zalantza izan nuen ea ertzainak ziren edo ez. Ez nuen ikusita berrozien horrelako operaziorik.
Lakuako komisaldegira (Gasteiz) eraman gintuzten eta bertan igaro genuen gaua, euren estilora: ez ziguten lo egiten utzi. Goizean Madrilera eraman gintuzten. Oso luze egin zitzaigun Entzutegi Nazionaleko itxaronaldia, deklaratu ostekoa.
Gauean esan zigun abokatuak espetxera gindoazela, Soto del Realera. Guardia Zibilaren furgoneta batean sartu eta espetxera eraman gintuzten.
Lehen gaua elkarrekin egin genuen, eta hurrengo egunean isolamendura bidali gintuzten, bakoitza bere ziegara. Hilabete egon ginen baldintza horretan: 21 ordu ziega barruan eta 2-3 orduz patioan, bakarrik beti. Patioa Amurrioko plazako karparen tamainakoa zen, gutxi gora behera, 10x20 metrokoa, zikina eta goitik estalia.
Urte erdiren bueltan askatu zintuzteten. Espero zenuten?
Ez, ezusteko handia izan zen. Nik ikasketak hasteko asmoa nuen irailean. Bi egun igaro ziren esan zigutenetik aske utzi gintuzten arte, baina oso luzeak egin zitzaizkigun. Bazkalostean izan zen.
Aitorrek atea jo zuen eta segurtasunekoekin bildu behar zela esan zidan. Handik ordu erdira berriz jo zidan atea. Zer gertatzen zen galdetu nion eta askatuko gintuztela esan zidan. Hasieran ez nuen sinistu, baina aurpegia ikusi nion eta azkenean sinetsi egin nuen.
Niri egun bat beranduago jakinarazi zidaten. Sekulako buelta eman zidan buruak: kartzelan epe luzerako planak egitetik kalera, bat-batean. Kalea zapaldu arte ez duzu sinesten askatuko zaituztela.
Poz handia izan zen guretzako, baina gurekin zegoen presoarekiko sentsazioak ez ziren horren gozoak izan. Hiru kide geunden kartzelan: Ni, Aitor eta Dimitri, gasteizko beste kide bat. Oso gogorra izan zen bera hor bakarrik uztea, kartzelan jada 17 urte igaro baititu eta oraindik beste 7-8 geratzen zaizkiolako.
Sekulako iskanbila izan genuen ni atera nintzenean. Kartzelazainekin adostu genuen elkar agurtzeko tarte bat emango zigutela. Nik berarekin bazkaldu nahi nuen egun horretan, eta arratsaldean atera. Baina bazkaltzera gindoazenean funtzionario pila sartu eta nire ziegara eraman ninduten.
Ez ziguten elkar agurtzen utzi, eta kartzelatik oso haserre atera nintzen. Kanpoan zain nituen lagun eta senideek zer gertatzen zitzaidan galdetu zidaten. Oso amorratuta nengoen.
Ez dut hitzik herrian jasotako harrera deskribatzeko. Ez dakit zelan eskertu horrenbeste jende nire zain egon izana. Ez dut egun hori ondo gogoratzen, egun horietan oso gutxi egin nuelako lo. Baina sekulako babes, maitasun eta indarra jaso nituen.
"Ertzaintzak eta EAJk gure kasuan izan duten paper protagonista nabarmendu nahiko genuke. Gure aurkako operazioa hauteskunde batzuen atarian kokatzen dugu"
2018koa ez zen izan pairatu duzun lehen atxiloketa, ezta Auzitegi Nazionaletik igarotzen zaren lehen aldia ere.
Ez, ez da lehen kasua izan. Hasieran esan dut hau ez dela delitu zehatz baten aurkako operazioa. Hau estrategia oso zehatz baten beste kate-begi bat baino ez da. Aitor ere urte luzez jazarria izan da.
Nire kasuan, jazarpen eta eraispen estrategia da baliatu dutena. Gazte-gaztetatik bizi izan dut kolore guztietako polizien jazarpena, militantzia politikoagatik. Mota guztietako epaitegietatik pasa naiz. Auzitegi Nazionalean hiru aldiz egon naiz jada.
15 urte nituela Guardia Zibilaren kontrol batean gelditu gintuzten bost pertsona. Boleto batzuen harira bi ordu luzez bahitu egin ninduten, mendian, gauez. Sekulako kolpeak, mehatxuak, pistola ateratzera iritsi ziren... hori dena 15 urterekin. Zer esan? Ez naiz bakarra izan, eta ez naiz azkena izango.
Badakigu herri honen askatasunaren alde lan egiteak prezio oso altu bat dakarrela; beste kasu batzuk beldurgarriagoak dira.
Guk oso argi izan dugu beti. Badakigu gure historian zer gertatu den, eta horren gainetik herri honen askatasun nahia gailenduko dela beti. Sufriarazi digute eta horretan jarraituko dute, baina hau ez da inoiz geldituko. Eurek ere argi dute hori, horregatik jarraitzen dute kolpatzen.
Kasu honi dagokionez, oso garrantzitsua da EAJk eta Ertzaintzak jokatu duten papera. Euskal gazteen aurka eginiko operazioetan Ertzaintza beti egon da erdigunean, informazio lanak egiten.
Azken finean, zure bizilagunak dira, badakite nondik ibiltzen zaren, gaztetxetik mugitzen zarela, ikastetxean zaudela... hori niretzat oso larria da.
Guardia Zibila beste garai batzuetako jarrerekin etortzea “ulergarria” da, zentzu batean. Etsai oso zuzenak dira eta gure proiektuek elkarren artean talka egiten dute. Baina hemen, etxean, horrelako ankerkeriarekin jolasteak urte luzeetan zehar ekarri duena eusten du: espetxealdiak, torturak, atxiloketak, jazarpenak, mehatxuak... estrategia horren parte izatea dakar.
"Nire kasuan, jazarpen eta eraispen estrategia da baliatu dutena. Gazte-gaztetatik bizi izan dut kolore guztietako polizien jazarpena, militantzia politikoagatik"
Euren estrategia hori dela dirudi: euskal militantziarekin amaitzea, hemendik. Askotan eskatzen digute autokritika, lurzoru etikoaren eta elkarbizitzaren inguruan hitz egiten digute... baina gogoak ditugu behingoz eurek guzti honetan zer funtzio izan duten entzuteko: entzuteko hemen torturatu egin dela, gazteak jazarri direla independentistak izateagatik eta sekulako sarraskiak egin direla estrategia komun baten barruan. EAJk ez du oraindik autokritika hori egin.
Alfredo Remirezen kasua, Julen Ibarrolarena, Lezamako baserri baten aurka polizia nazional batek eginiko tiroketa... azken urteetan Amurrio jo-puntuan egon dela dirudi. Hala iruditzen zaizu zuri?
Amurrion urte hauek oso gogorrak izan dira. Denetarik gertatu da: Julenen eta Alfredoren espetxeratzeak, polizia nazional ohi batek gure herriko familia baten etxe bat tirokatu izana...
Amurriok azken urteetan oso bilakaera positiboa izan du. Oso herri aktiboa da gaur egun, gazte eta herri mugimendu sendoa dago eta ezker independentismoak geroz eta indar handiagoa du. Pauso batzuk ematen ari dira, atzera bueltarik ez dutenak.
Nik ez dut inoiz sinistu kasualitateetan. Herri aktibo bat dagoenean kolpatu egiten dute. Hori horrela izan da eta horrela izango da.
Barbado, Amurriori buruz: "Nik ez dut inoiz sinistu kasualitateetan. Herri aktibo bat dagoenean kolpatu egiten dute"
8 urteko kartzela zigorra eta 7 urteko baldintzapeko askatasuna eskatzen dizuete. Zer espero duzue epaiketatik?