Zollon txarribodak aspalditik egiten dira. Noiz eta nola?
Azaroaren 11an, San Martin egunaren inguruan egiten da, hotz egiten duenean. Lehen jai baten modukoa zen. Guk auzokoen artean egiten dugu, hemen ia etxe guztietan txerriren bat dago, orduan auzokoen artean egiten dugu. Txerria hiltzeko bost pertsona behar dira, baina egun handia izaten denez 10 bat pertsona batzen gara.
Zure esperientzia pertsonala nolakoa izan da? Noiz hasi zinen txarribodetan parte hartzen?Nola?
Nire etxean beti jan da txerria. Aitari lekukoa hartu diot. Txerriak hiltzen 14 urterekin hasi nintzen, etxean utzi zidaten eta. Nire aitaren lehengusu batek erakutsi dit dakidan guztia.
Txerria hiltzeak nolako prozedura eskatzen du?
Urtean zehar elikatu egiten da. Hil baino egun bat lehenago ez zaio janaririk ematen, zaharrek esaten dute txerria baraurik egon behar dela tripak hutsik izan ditzaten. Hil ostean txerria zabaldu eta eskegi egiten da, tripak kendu eta etxeko portalean eskegitzen dugu okela hozteko eta hurrengo egunean hobeto zatitzeko.
Txerria hiltzen duzunean odola ateratzen da. Hurrengo egunean pernilak, urdaila… ura eta gatzarekin jartzen da bi egun kontserbatzeko. Eta ondoren, lehortzen utzi.
Zenbat denbora irauten du gutxi gora behera txerriboda batek?
Guk normalean asteburu bat erabiltzen dugu. Barikuan txerria hil, zapatuan txikitu eta domekan hozkailuetan sartu edo txorizoak egin. Hozkailu potenterik ez dugunok okela bi egun uzten dugu beratan, eta gero txorizoak… egin.
Txerri batetik zenbat haragi ateratzen da?
Nahiko. Familia baterako urte osorako okela ateratzen da.
Denborarekin txerriak hiltzeko teknikak aldatu dira. Hiltegian ala tradizionalki hiltzea txerria, zer duzu zuk nahiago?
Hiltegira eramatea konplexua da, dirua gastatu behar duzu txerria eraman eta. Niri gehiago gustatzen zait tradizionalki egitea eta saltsan egotea.
Zenbat pertsona behar dira txerria hiltzeko?
Normalean bost pertsona egoten dira. Lau lagunekin ere egin liteke, batek gantxoarekin hartzen du txerria eta besteek hankak eutsi.
Bitxikeriarik ezaizue pasa?
Egunen batean bai, txerriak ihes egin digu. Gertatzen diren gauzak dira, noizbehinka sustoren bat eramaten du jendeak.
Txerriak sumatzen du hilko dutela?
Bai, egunero ordu berdinetan janaria ematen zaiola daki. Hara ez joateak, inguruan mugimenduak sumatzeak… alertan jartzen du. Txerri bat baino gehiago hiltzen baduzu bigarrenak badaki nora doan. Korta berdineko txerri bat baino gehiago hiltzen duzunean bigarren edo hirugarrenak odola beltzagoa izaten dute, tentsioagatik.