Artziniegako Santxotena Museoak jakinarazi du aurten ez duela munduko belenen erakusketa egingo udalerrian. 25 urtez antolatu dute eta 3.000 belen baino gehiago batu ditu ibilbide luze horretan. Horrela, aldarrikatu dute Espainiako Estatuan ikusgarritasuna izan dutela eta Europan ere katalogatu dituztela.
Dena den, 2024ko hitzordua ez dute beteko. Erabaki horren arrazoi nagusia izan da Udalarekin duten babesle hitzarmena, 2021tik kobratu ez dutena. Museoko arduradunek azaldu dute udal kontu-hartzaileak 2021tik blokeatu duela kultura egitasmoaren fakturen ordainketa, nahiz eta Ogasunari zergak kitatu, kobratu izango balute bezala.
Epaitegira eta Arartekora
Babesletza akordioak dituzten hiribilduko elkarteek antzeko arazorik ez dutela ikusita, museoko kideek epaitegira eta Arartekora jo dute. Nabarmendu dutenez, azken erakunde horrek bi aldiz eman die arrazoia.
Egoerak, dena den, erakusketa ez antolatzera bultzatu ditu, nahiz eta, aurten, adibidez, Galizian egongo den ikusgai.
Polemika politikoa
Hala ere, erabakiaren alde politikoa izan da hautsak gehien harrotu dituena. Santxotena Museoak aipatu du alkatea saiatu dela dekretuen bidez babesletza ordaintzen, baina gogor kritikatu du EAJren jarrera eta, zehazki, Encina Castresana bozeramailearen jarduera, zeinari leporatu dioten "gezurrak eta jazarpena" zabaltzea.
"Gezurrak eta jazarpena" zabaltzea leporatu dio Santxotena Museoak EAJri. Alderdi Jeltzaleak akusazio hori ukatu du
EAJren erantzuna
Alderdi jeltzaleak, bere aldetik, oharra plazaratu du Santxotena Museoaren akusazioak gezurtatzeko. Hasteko, honakoa adierazi dute jeltzaleek: "Artziniegako alderdi jeltzaleak beti baloratu eta babestu ditu udalerriari aberastasuna eta ikusgarritasuna ematen dioten kultur ekimenak".
Dena den, Artziniegako EAJko udal taldearentzat, egondako arazoa ez da politikoa, teknikoa baizik: "hitzarmenaren ordainketarekin lotutako edozein desadostasun edo arazo, kasu honetan, Artziniegako Udalaren kontu-hartzailetzaren kontu teknikoei eta fiskalizazioari erantzuten die".
Horrela, kontu-hartzaileak egindako lana babestu dute: "Udal kontu-hartzaileak indarrean dagoen araudiaren arabera jarduten du funts publikoak modu justu eta legalean administratzen direla ziurtatzeko. Kontrol horrek ez dio motibazio politiko edo pertsonalari erantzuten, baizik eta diru publikoa erabiltzean gardentasuna eta eraginkortasuna bermatzen duten prozedurak betetzeko beharrari".
Halaber, jeltzaleek harriduraz hartu dituzte Santxotena Museoak egindako akusazioak eta ukatu dute Encina Castresanak egitasmoa jazartu izana: "Herritarren ordezkari eta Artziniegako oposizioko alderdi nagusia garen aldetik, EAJ-PNVren lana herritar guztien interesak defendatzea da, eta, ildo horretan, hitzarmen bakoitza ebaluatzen da guztion ongia lehenesteko helburuarekin". Hori dela eta, jeltzaleek berretsi dute udal-hitzarmenei buruzko edozein kritika edo balorazio esparru politikoan eta araudiak eta prozedurak errespetatuz adierazi dela, "jazarpentzat jo daitezkeen balorazio pertsonaletan edo ekintzetan sartu gabe".
Azkenik, elkarrizketarako deia egin dute jeltzaleek alde ezberdinen artean, arazoa bideratzeko.