Kantauri isurialde osoan dago –edo behintzat egon izan da– gaztainarekin lotutako tradizio eta ohitura handia, eta lotura hori aztertzeko ikerketa ugari egin izan dira Galizia eta Asturiasetik gureraino. Orozko (Bizkaia) inguruan katalogatuta dauden kirikiñausi kopururik handienetakoa dagoela kontatu digu Jose Angel Aramendi Supelaur kultur elkarteko kideak. Ondare hori guztia baliotan jartzeko helburuarekin antolatzen dute urtero Orozkoko Gaztaina Eguna. Urriaren 29an ospatu dute hamabigarren edizioa, urteroko moduan kirikiñausi handienetakoaren ondoan.
Kiriki-zer?
Garai batean gaztainak gordetzeko erabiltzen ziren harri multzoz osatutako eraikinak dira kirikiñausiak. Izen hori hartzen dute Orozkon behintzat. Eraikin zirkularrak dira gehienak, eta handienak 7,5 metroko diametroa eta ia bi metroko altuera ditu. “Imajinatu zenbat gaztaina biltzeko edukiera zeukan, eta beraz, gaztainak zenbaterainoko garrantzia zuen hemen”, dio Aramendik.
40 kirikiñausi inguru dituzte katalogatuta Orozkon, baina gehiago ere badirela adierazi digu Supelaureko kideak. Azken urteetan mendiko ibilbide zirkular bat antolatzen aritu dira elkarteko kideak, kirikiñausietatik eta bestelako kultur ondare elementuetatik pasatzen dena: antzinako teileri labe bat, errota zahar bat, txondorlekuak eta abar. “Iaz amaitu genuen ibilbidearen trazatua eta Udalak onespena eman zuen bidea egokitzeko. Orain informazio panelekin osatuko dugu”, azaldu digu Aramendik.
Gaztainaren garrantzia
“Urriko azken igandean egiten dugu Gaztainaren Eguna. Aurten ere han goian egon gara 600 pertsona inguru”, dio elkarteko kideak. Herritarrek urtero erantzun oso ona ematen dutela kontatu digu, interesa badagoela. Erromeria kirikiñausi handiaren ondoan egiten dute, eta nola ez, gaztain erreak izaten dira protagonistetako batzuk. “Ondare guzti hori erakustea eta aintzat hartzea oso garrantzitsua da gure ustez, joandako bizimodu baten iragarpena egiten digulako”. Askotan gauzak azkar xamar ahazten baditugu ere, egia baita gaztainondoak duela gutxi arte oinarrizkoak izan zirela inguru hauetako pertsonen bizitzan: elikatzeko edota egurrerako batez ere, baina baita istorio eta mitoak sortzeko ere.
LAGUN AGURGARRIA:
Bisitatzen ari zaren webgune hau euskararen normalizazioaren alde Aiaraldea Ekintzen Faktoria proiektu berrituak garatzen duen tresnetako bat da.
Euskarazko hedabideak sortu eta eskualdean zabaltzeko gogor lan egiten dugu egunero-egunero langile zein boluntario talde handi batek.
Hedabide herritarra da gurea, eskualdeko herritarren ekarpen ekonomikoari esker bizi dena, jasotzen ditugun diru-laguntzak eta publizitatea ez baitira nahikoa proiektuak aurrera egin dezan.
Herritarra, anitza eta independentea den kazetaritza egiten dugu, eta egiten jarraitu nahi dugu. Baina horretarako, zure ekarpena ere ezinbestekoa zaigu. Hori dela eta, gure edukien hartzaile zaren horri eskatu nahi dizugu Aiaraldea Ekintzen Faktoriako bazkide egiteko, zure sustengua emateko, lanean jarraitu ahal izateko.
Bazkideek onura eta abantaila ugari dituzte gainera, beheko botoian klik eginda topatuko duzu informazio hori guztia.
Faktoria izan, egin zaitez bazkide.
Aiaraldea Hedabideko lantaldea.
Izan bazkide