Aspaldi, Araba Euskaraz eguneko txosnan ari nintzela, gipuzkoar taldetto batekin solasean eta gizaseme batek niri, hitzetik hortzera: “zuk Hernani aldera etorri behar zenduke, gehio ikasteko”. Ni ixilik ez eta, berehalako baten, “zuek ere gure aldera etorri behar zenukete, zerbait ikasteko” ihardetsiz oldartu nintzaion, era onean olddartu, eh! Bekit zilegi itzul-ingurutto hau egitea, orok ikasteko asko dugula aditzera emaiteko.
Eta, bide batez, euskaran betiko hogena izanik ere, azken aldietan sumatzenago den okerrerako joeraz zerbait esan dezadan. Atzera- eta aurrera-karga hizpide harturik gabiltzan aspaldi honetan, euskara nola josi ez dakigula ari gara. Eta ari bagara, gaitz erdi. Joskera, berriz, oinarrizkoa du hizkuntzak, eta euskarak berea du. Edo berea zuela uste genuen, zeren, azkenengo garaiotan hizkuntzaren barreneko arauak eta zentzuak erroz goiti, bai eta sustraietatik erauzirik, ezarri nahi duenik ere badela baitirudi. Aldizkari zein egunkari euskarazko zeinbaitetan agertu ohi diren esaldi edo perpaus batzuk gazteleraz ongi pentsatuak direla bai baina euskaraz gaizki emanak direla ere salatzeko eskubidea dudala uste dut. “Zuek nondik zatozte” galderari “gu gatoz Hernanitikan” erantzutea bezala. Hots, nondik zatoz eta sagarrak dakartzat, galde-erantzutea bezala.
Baina, tira, orain EITBri esker, badakigu gure arrantzaleak Ur Handitan ibili ohi direla, orain, beraz, askoren hitzez, hurra ez du inorek jaten, edaten baizik. Zer egingo zaio, ba! Guk ezin dugu ezer ez egin. Eta nork kantatuko du galdetzen baduzu, “Donostian kantatuko duela Joan Baezek” erantzungo dizu. Eskerrak “Txoria txori” kantatuko duela.
Eta, bizkitartean, Euskaltzaindiak “si quiera” hitza euskarakotzat hartu du, viajeondizuela! Hurrengoa? A, bai, “por cierto” edo “desde luego”!