Mende berrirako ipuinak. Antologia
Ipuinak literaturara hurbiltzeko modu egokia izan daitezke irakurtzea gehiegi atsegin ez duenarentzat, edo euskarazko literaturari beldurra dionarentzat. Horrekin ez dut esan nahi ipuinak bigarren mailako literatura-generoa direnik. Aitzitik, literatur onenaren harribitxi izan daitezke, eta ez da meritu makala orri gutxi batzuetan kontzentrazioa eta tentsioa uztartzen asmatzea. Horren isla dira, hain zuzen, antologia honetan bildutako ipuinetako batzuk.
Unibertsitateko irakasle Mari Jose Olaziregik hautatu ditu liburu honetan biltzen diren 18 ipuinak. Euskal letren panoramara hurbiltzeko aitzakia ederra atondu du. Egile ezagunez gain, autore ez hain ezagunak ere aurkituko ditugu. Era berean, ipuin liburuak soilik (edo nagusiki) idatzi dituzten egileekin batera(Cillero, Garzia, Iturbe, Linazasoro, Lizarralde, Mujika Iraola, Zaldua), beste literatur generoetan ere ekarpen interesgarriak egin dituzten egileak aurki daitezke (Atxaga, Cano, Lertxundi, Montoia, Oñederra, Rozas, Sarrionandia). Askotariko gaiak jorratzen dira, eta egile bakoitzaren estiloaren adibide dira liburuan bildutako ipuinak. Kasu batzuetan, ipuinak oso laburrak direnean, egile bakoitzaren bizpairu ipuin sartu dira. Hori da esaterako, Joseba Sarrionandiaren kasua. Liburu honetan jasotzen diren haren hiru ipuinek diodan miresmena berresteko balio izan dute. Gauza bera gertatu zait Xabier Montoiaren ipuinarekin.
Beste batzuetan, ordea, kale egin didate autoreek. Beste modu batera esanda, haien beste ipuinen bat hautatuko nuke nik. Izan ere, Atxaga ipuingile izugarria da, argi utzi zuen hori Obabakoak idaztean, baina Olaziregik antologia honetan sartu duen ipuinak ez nau asebete.
Dena den, oso sorpresa atsegina izan da Pello Lizarralde deskubritzea. Haren Un ange passe ipuina minimalista da oso. Atmosfera zinez harrigarri baten lekuko egiten gaitu. Gozamen hutsa da.
Antologia honi ikusten diodan alderdirik positiboena da, batetik, gustatzen zaizkigun autoreak zergatik gustatzen zaizkigun sendotzeko balio duela, eta, bestetik, autore berriak ezagutu, eta euren obrara hurbiltzeko gogoa pizten digula. Kontua da, baina, hautaketa pertsonala dela, eta ipuin batzuk beste batzuk baino gehiago gustatuko zaizkigula. Hala ere, euskal literaturara hurbiltzeko gonbidapena da antologia hau. Euskal literaturak merezi duela oihukatzeko aldarrikapena.
Ikusten duzuenez, ez dut ipuinen edukiaren berri eman. Deskubritu eta dasta itzazue zuek zeuek geure literaturaren mokadu hauek!!!!