NOIZTEINKA, Itxaro Borda.

Erabiltzailearen aurpegia Gartzen Garaio Atxurra 2010ko ira. 22a, 10:39

NOIZTEINKA, Itxaro Borda. Maiatz, 2007.

 

Itxaro Borda ( Oragarre, Lapurdi ) Amaia Ezpeldoi Iparraldeko detektibe famatuaren pertsonaiaren sortzaileak, aspaldidanik lortua du leku propio bat euskal literaturan, bai prosan baita poesian ere.

Periferiako idazle hau, berak esaten duen bezala, bazter herri batekoa da, bazter genero batekoa eta bazter hizkuntza batekoa. Halanda ere, bazterrean geratzea inolaz ere merezi ez duen liburu bat ekarri nahi dut gogora: Noizteinka.

NOIZTEINKA, Itxaro Borda. Maiatz, 2007.

 

Itxaro Borda ( Oragarre, Lapurdi ) Amaia Ezpeldoi Iparraldeko detektibe famatuaren pertsonaiaren sortzaileak, aspaldidanik lortua du leku propio bat euskal literaturan, bai prosan baita poesian ere.

Periferiako idazle hau, berak esaten duen bezala, bazter herri batekoa da, bazter genero batekoa eta bazter hizkuntza batekoa. Halanda ere, bazterrean geratzea inolaz ere merezi ez duen liburu bat ekarri nahi dut gogora: Noizteinka.

Liburu honetan

Itxaro Bordak azken zazpi urtean idatzitako poemak biltzen dira. Poemak mota eta tankera askotakoak dira, hala gaiaren aldetik nola egitura aldetik.

"Bidaietan" du izenburuak liburuari hasiera ematen dionak, eta ez da kasualitatea, hain zuzen ere, bidaiaren metaforak zeharkatzen baitu liburua alderik alde.

Halaber, adierazgarriak dira oso atarirako Itxaro Bordak hautatu dituen aipuak: sarritan, egileak eskaintza, eskerroneko hitzak edota beste autoreen aipuak agertu ohi ditu bere liburu ia guztietan eta kasu honetan denak idazle emakumezkoen erreferentziak dira, eta ez halabeharrez, prefosta. Poesiazko liburu honetan generoa dugu oroz gain nabarmen.

Emakumeen arteko maitasuna, homosexualitatea munduari begiratzeko modu bat, azken batean " betidanik idatzi izan dut lesbiana izateaz ":

(...)

Maiteko haut Milia, ez hadila joan,

Hator, edan dezagun ardao gorria.

(...)

Maiteko haut Milia, ez hadila lotsa.

 

Maitasuna, herra, heriotza, bakartasuna... eta idatzi, zertarako? mina eta poza, poza eta mina, literaturaren gai unibertsalak:

Eta oroz bat bizia

Amodioa, elkartasuna

Gauzen egia

Eta ametsen ilusioa

Gatibatzen gaituen

Denboraren urrakoan

Daudela iragartzeko.

 

Idatzi

Oinarrizko hitzekin

Idatzi egiati

Hilak ohoratzeko

Eta biziak

Iratzarrik atxikitzeko.

 

Ezaugarri guztien artean hiru azpimarratuko nituzke nik: sentikortasun handia, intimitatea eta gogoeta soziala; atzenengo honen erakusgarria "Lili negarrez dago" poema biziki indartsua.

Hiru zenbaki sinbolikoarekin jarraituz, nabarmendu beharrekoa da musikak eta kantak gure idazlearen poemetan duten garrantzia. Denok jakina da poesia eta musikaren arteko lotura estua, eta Itxaro Bordaren kasuan hartu-eman hau hirukoitza da. Alde batetik, musikaren aipamena – zuzena zein zeharkakoa – etengabea da, ez bakarrik bere poesian bere obra osoan baizik; bestetik, bere poema asko eta asko musikatuak izan dira, eta azkenik, poetak berak berenberegi idatzi egin izan ditu letrak zenbait talde eta kantarirentzat.

Honezkero, heldu gara "Noizteinka"-n zehar egin dugun bidaiaren amaiera. Zenbat sentipen ez ote zaidan geratu tintontzian! Sonetoak, berbarako, Milia Lastur II, Negar zorikoa, Dog’s life, Amaren irria zinez izugarri ederrak.

Nik gozatu dudan plazer handi berberaz goza dezazula irakurle, azken finean

 

Bat batean ohartzen gara

Biluztasun bat garela

Ez dugula bizitza salbu

Ezeren beharrik.

 

Azken orduko oharra: Itxaro Bordak Galiziako PEN Club elkarteak ematen duen Rosalía de Castro poesia saria jaso berri du Konpostelan. Gure zorionik beroenak eta aitzina!

 

 

 

 


 

LAGUN AGURGARRIA:

Bisitatzen ari zaren webgune hau euskararen normalizazioaren alde Aiaraldea Ekintzen Faktoria proiektu berrituak garatzen duen tresnetako bat da.

Euskarazko hedabideak sortu eta eskualdean zabaltzeko gogor lan egiten dugu egunero-egunero langile zein boluntario talde handi batek.

Hedabide herritarra da gurea, eskualdeko herritarren ekarpen ekonomikoari esker bizi dena, jasotzen ditugun diru-laguntzak eta publizitatea ez baitira nahikoa proiektuak aurrera egin dezan.

Herritarra, anitza eta independentea den kazetaritza egiten dugu, eta egiten jarraitu nahi dugu. Baina horretarako, zure ekarpena ere ezinbestekoa zaigu. Hori dela eta, gure edukien hartzaile zaren horri eskatu nahi dizugu Aiaraldea Ekintzen Faktoriako bazkide egiteko, zure sustengua emateko, lanean jarraitu ahal izateko.

Bazkideek onura eta abantaila ugari dituzte gainera, beheko botoian klik eginda topatuko duzu informazio hori guztia.

Faktoria izan, egin zaitez bazkide.

Aiaraldea Hedabideko lantaldea.


Izan bazkide