ELOMENDIRA GOAZ
Epail edo martxoaren 28an, larunbatarekin, Nafarroako erregeen lurretara joaiteko txango antolatu dute Amurrio-Laudioko mendizale taldeek. “La Higa” esaten dioten mendia euskaraz ELOMENDI da, egon ere, ELO herriaren gain-gainean dago. Antzina, berriz, herri honi izena aldatu zioten eta “Mont Real” ezarri. Hala ere, 1870era arte, guti goiti-beheti, inguru haietan euskaraz egiten zuten, Irunberri (Lumbier) edo Agoitz, esaterako, herrietan egin ohi zutena legez; gaur-egun euskara zeharo suntsitua dago baina. Toponimian edo tokizendegian, aldiz, euskarak bizirik dirau: Iturrotz, Jurubieta, Sotokua, Urbero, Labekoa, Higalepo, Oderena...
Frantsestean (bertze batzuek 'Independentziako Gerra' deritzote) eskualde edo zertan horretan, Espotz gudaxkari ospetsuak gotorlekua zuen – ez da ahantzi behar Idotzin herrikoa zela, eta, bide batez esan, euskaraz zekiela – lekua, berez, beti iragaiteko bide izan baita.
Nafarroako erregeek gaztelu bat zedukaten, ehiza-toki erabiltzearren, antzina zaharrean, Albako Dukea buru zuen gudaroste gaztelarrak eraitsia izan zena, gure herrialdea, su eta gar, konkistatu zutenean.
Mendia ez da oso garaia (1.295 m.) baina urrundik ikusgai, zeren, eskualde ez menditsu baten erdian bakarra bailitzan, zut eta burgoi baitago. Bide-zati batean burdinazko lokarria ipini zuten igailea erosoago eta seguruago irits dadin gainera. Zazpi kilometro inguru ibilita, etxerako bidea hartuko dugu, bertan bazkaldu eta gero, arratsalde apalean Laudiora eta Amurriora itzultzeko.
Joan nahi duenak GOIKOGANE zein MENDIKO LAGUNAK taldeetara jo dezake