Uruguain preso politikoak “Libertad” izeneko kartzelan atxilotzen zituzten. Euskal Herrikoak “La Santé” (osasuna) edo “Fleury” (loretsua) bezalakoetan jartzen dituzte. Zaballa izenekora ekartzea oraindik aukera estua, hertsia da.
Dozenaka kartzeletan egon naiz bisitari (zorionez bisitan baino ez). Lehenengoa Belfasteko Long Kesh mitikoan, irlandar preso errepublikarrak bisitatzen. Ostean euskaldunak asistitu ditut Inglaterra, Suiza, Holanda, Estatu Batuak, Frantzia eta Espainia bezalako lekuetan. Bide luzea, nekeza, garestia… Egoera ez da samurragoa han dagoenarentzat, noski.
Aitzitik, behin bakarrik egin dut bisita Euskal Herrian, Basauriko kartzelan. Aretako geltokian trena hartu, Basauri herriko kale luzea patxadaz zeharkatu, poltsikoan txanpon batzuk, etxeko giltzak eta NANa ekipaje arina dudala.
Presoa bisitatu eta handik gutxira Espainiara deserriratu zuten. Mendekua. Gauza bakar bat esan dezaket: Euskal Herrian egoteak dena aldatzen du.
Herri honek kartzela gabe amesten du. Askatasuna, osasuna eta bide loretsu eta zabalak nahi ditu bere herrikide guztientzako. Atzean utzi nahi ditu mina eta sufrimendua. Sufrimendua oraindik eragiten digutena, mundu zabala ibilaraziz gure lagunei, familiarrei, herrikideei gure maitasuna eramateko.
Horregatik ikasi ditugu “now”, “maintenant”, “ahora” hitzak. Aldaketa guzti hauek orain izatea nahi dugulako.