Denbora asko al dira bost urte? Ala gutxi? Asko pertsona batentzat, batez ere gaztea bada, edo preso badago. Denbora gutxi herri baten historian. Baina gauzak gertatu dira azken bost urteetan. ETAk hartutako erabakia izango da seguru asko esanguratsuena, tablero politikoa mugiarazi zuena. Norberak bere erara bizi zuen ETAren adierazpena. Inork gutxi esango du ez zela izan berri ona. Berri ona, edo itxaropen onak gatazkaren ondorioak konpontzeko, sufrimendua gehiago ez sortzeko, sortutako sufrimendua arintzeko… eta baita ere gatazkaren kausak biluzteko, arazoaren sustraiak bistan uzteko.
Batzuk mugitu diren moduan laino beltzak uxatzeko, beste batzuk tematu dira bost urte hauetan trumoiak ekartzen. Bortizkeria nahiago, antza, eztabaida politiko demokratikoa eta normalizatua baino. Denbora berrira egokitu ordez, oztopoak jarri dituzte: presoen gainean presio zahar eta berritua jarriz, epaiketa politikoak, atxiloketa politikoak edo inhabilitazio politikoa mantenduz, kontrolak, maniobra militarrak… Politikoki errentagarria da berri txarrak etengabe ekarri nahi izatea herri honetara? Estrategia hori darabilten alderdien marjinazio politikoa ikusita, ez. Agian termino psikologikoetan, akaso mendeku, errebantxa terminoetan ulertu beharko da. Agian bestelako eskaintzarik, bestelako errezetarik ez dutelako herri honetarako. Berri on gehiago merezi du herri honek. Datozen 5 urteetan horiexek bilatuko ditugu.