Laudioko gobernu-taldeak gaur egun ezagutzen dugun udalerria ulertzeko funtsezkoak izan diren eta diren jai eta mugarri historiko guztiak sustatzearen aldeko apustu sendoari eusten dio. Horretarako, aurten, publiko guztientzako jardueren agenda zabala diseinatu da, apirilaren 3an izango den Dolores edo Dolumin Barikua ostirala ospatzeko helburuarekin.
Herriko festa bat da, Urquijoko lehen markes boteretsuaren garaikoa, zeinak testamentuan mandatu bat utzi baitzuen eskualdeko nekazari eta abeltzainei laguntzeko eta ekonomikoki saritzeko. Hil eta hurrengo urtean, eta agindua betez, 1890eko maiatzaren 7an, sari batzuk ezartzea erabaki zen, 17 kategoriatan banatuta: laborantza, fruta-arbolak, herrialdeko behiak, Suitzar arrazako zaldiak, Suitzar arrazako behiak, urtebetera arteko ternerak, Novillas, 2 eta 3 urte bitarteko noble bikoteak, Mulas. Horrela, hileko lehen igandero San Roke ermitan egiten ziren abeltzaintzako azokak bultzatzen ziren.
Urte hartako Dolores ostiraletik hurbil, apirilaren 30ean, hil zen eguna zela eta, eta kristau debozio indartsu hura indartu zenez, data hori ezarri zen eskualdeko baserritarrek parte hartzen zuten sarien egun gisa, baina baita Gasteizko, Kantabriako eta abarretako jendeak parte hartzen zuen salerosketetan ere, azokak ospe handia lortu baitzuen. Maite Cortazar Jai eta herritarrekiko Harremanetarako zinegotziak azaldu duenez, "Ez zen urtero egin, deialdi pribatua zelako eta unean uneko inguruabarrei erantzuten zielako, baina, eskualde osoan zuen garrantziaz jabetuta, udalak 1950etik aurrera hartu zuen horren ardura, eta hori gaur egunera arte iritsi da".
Dataren izena Doloreetako Ostirala da, gure inguruko euskaraz Doloreetako Barikua esan ohi den zerbait. "Izen potoloagoa eta kultuagoa bilatzen zen, eta udalak 1984an Dolumin Barikua izena hartu zuen euskarazko baliokidetzat, mendebaldeko euskara herrikoiari keinu egokia eginez", adierazi du Cortazarrek.
Jai-ekitaldiak lanaldi osoan
1890ean hasi eta gaur egun arte, Dolores/Dolumin Barikua azoka eskualdeko erreferente nagusia izan da nekazaritza- eta abeltzaintza-esparruan. Gainera, bisitari asko erakartzen ditu, eta horiek, lokalekin batera, jai-giro paregabe batean murgiltzeko aprobetxatzen dute hitzordua, izaera identitario nabarmena duena eta jada atzean uzten dugun baina bereizi nahi ez dugun iraganarekin lotzen gaituena.
JAI zinegotziak nabarmendu duenez, "Jaiak arrakasta izan duenez eta korporazio honek herriko jaiak eta herriko kultur ondarea berpizteko interesa duenez, jai agenda egun osoko ekitaldiekin osatu nahi izan dugu, hau da, apirilaren 3ko ekitaldiekin, eta ez gara azokara mugatu, eguerdia aurreratu arte irauten baitzuen".
Aldai plazan, Herriko Plazan eta Laudioaldeko aparkalekuan, bertako nekazaritzako eta abeltzaintzako produktuen eta artisautzako produktuen erakusketa eta salmenta egingo da, goiz osoan zehar. Gainera, stand batzuk ere jarriko dira, edariarekin batera janaurrekoa hartzeko.
Arratsaldean, Txorokil ikuskizunaz gozatu ahal izango da, gure kultura-ondareko antzinako lanbideak berreskuratu eta erakusteko. Iluntzean, berriz, estilo guztiz desberdineko eta publiko desberdinei zuzendutako musika-ikuskizun ugari egingo dira, herritar guztiak hartzeko.
"Laudioar guztiak animatu nahi ditugu urtero egin nahi dugun jai honetan aktiboki parte har dezaten, euren erakargarritasuna eta nortasun naturala Euskadin erreferente bihurtu arte", amaitu du Maite Cortazar Jai eta herritarrekiko Harremanetarako zinegotziak.