Azken urteetan asko handitu da perretxiko bila joaten den jende kopurua eta denborarekin arazo bat bilakatu liteke. Zizak, onddoen fruituak dira eta onddoek beharrezkoak dituzte esporak askatu eta ugaltzeko. Hala ere, jendeak ez du inolako kontzientziaren ausikirik mendian topatzen duen edozein ziza etxera eramateko, bai txikia izan edota erdi ustelduta egon.
Gure ustiatzeko grina hain da handia inoiz ez dugula mendiak pairatzen dituen ondorioetan pentsatzen. Gainera gero eta jende gehiago hurbiltzen da usoko tabernara harrotasunez hartu (edo hobeto, ustiatu) dituen boletus kilo mordoak erakustera. Baina arazoa ez da soilik perretxiko jangarrietara mugatzen, ez. Mendiaz eta naturaz gozatzen dugun jendearentzat geroz eta gogorragoa da udazkenean menditik buelta bat ematea, perretxiko toxiko eta zatarrak nonahi topatzen baitira hilda ostiko baten ondorioz.
Zer dela eta jokaera hori? Onddoen presentzia, onak, zatarrak zein pozoitsuak izan, ezinbestekoa da basoen funtzionamendu ona bermatzeko eta horretarako espezie guztiak errespetatu beharko genituzke. Ezagutzen ez duguna eta beldurtzen gaituena errespetatzen ez dugula esaten da maiz, eta zizen kasuan oso argi ikusten da. Inoiz pentsatu al duzu: “hil beharrean Amanita muscaria harrigarri horren argazki bat aterako banu? Edota, bere presentzia soilarekin gozatu?“.
Onddo espezie ugari ari dira desagertzen, batzuk ustiaketaren ondorioz. Hortaz, pentsa dezagun pixka bat esnegorri txiki hori edo zaharregi dagoen urretxa hura hartu baino lehen. Urte batzuen buruan baliteke izaki hauen presentziaz gozatu ezin izatea gaur egindako txikizioaren ondorioz.