Identitatea, funtsean, indibiduala da. Baina egia da badagoela baita dimentsio kolektibo bat. Gaur egun, komunikazioetan eman diren aurrerapen teknologikoek, globalizazioak zein migrazio masiboek identitate nahasi eta konplexuen ugaritze bat ekarri dute.
Beste aldetik, existitzen da norberaren identitatea arriskuan ikustean (normalean kanpo eraso bat medio) berau defendatzearen aldeko joera. Ez dut uste inork dudan jarriko duenik Euskadik identitate propio bat duela, geroz eta fusionatuago eta konplexuagoa izan arren. Baina, existitzen al da identitate horrekiko benetako erasorik? Zeintzuk dira euskal identitatea definitzen duten elementuak?
Onartzen badugu hizkuntza eta kultura direla identitate horren funtsezko elementuak, aipatutako galderaren erantzuna ezezkoa izatea da litekeena. Ez, gutxienez, defentsa-erreakzio bat sortu dadin izan beharko lukeen intentsitatearekin. Gazteriaren gehiengoak ez du sentitzen euskal identitate hori arriskuan dagoenik. Ez, behintzat, identitate horren defentsaren alde mobilizatzeko bezainbeste.
Horregatik, nire ustez, independentismoaren xedea, euskal identitatearen babes moduan ulertuta, amets bat izatera kondenatua dago. Guztiz errespetagarria, noski; baina eskuratu ezin den ametsa betiere (zutabe honetan beste batek duela kontrakoa zioen arren). Eta amets bat izaten jarraituko du nazionalismoaren eta independentismoaren arteko erabateko identifikazio bat ematen den bitartean (Katalunian gertatzen ez dena).