Laudiora “maitasunagatik” etorri zinela diozu. Zergatik?
Santurtzira ikastera joan nintzen, 15-16 urterekin, eta Bilbora joan nintzen gero, Batxilergoko azken urteak egitera. Santurtzin nengoela ikasle grebetan hartu nuen parte, 1966. urtea izango zen. Futbolean ere jokatzen nuen, Sopuertan, eta bi denboraldi egon nintzen gero Iturrigorrin.
Laudioko jende asko joaten zen garai horretan Castrora. Horietako askok pisua dute gaur egun bertan. Horrela ezagutu nuen Maite (nire bikotekidea), kasualitatez. Nire gurasoek taberna bat zuten, eta Maite eta bere lagunek alboan zuten etxea. Hor hasi zen harremana, baina garai horretan lagunak ginen soilik.
Hori dela eta, Laudiora bertaratzen hasi nintzen. Los Morenos taldearekin dantzatzera iritsi naiz, Herriko plazan kioskoa zegoen garaian. Galmakan ere igaro nituen gauak, autoan lo egiten, Maite bertan bizi zelako.
Horri lotuta etorri ziren konpromisoa eta inplikazioa. Ezker Abertzalearen inguruko jendearekin harremantzen hasi nintzen eta integratzen hasi nintzen. Oso harrera ona egin zidaten. Irekia naiz, eta zeozertan sartzen banaiz, konprometitu egiten naiz, gaur egun arte. Beti egon naiz laguntzeko prest.
Hala ere, lehenago ere banituen kezka politikoak. Castron nengoela PSOE berregituratzen lagundu nuen. Garai horretan egiten genituen bileretan denek zeramatzen bandera errepublikarrak. Nire gurasoen tabernan PSOEren zein alderdi komunistaren bilerak egiten ziren. NATOren aurka geunden, eta elizaren eta estatuaren arteko banaketaren alde. Hori zen prestatzen ari ginen alderdia, ez gero agertu zena. Izquierda Castreña Unida alderdia sortu zen beranduago. Euskal Herriko mobilizazioetara gerturatzen ginen Castroko banderarekin. Gutxi hitz egin eta asko egitearen aldekoa naiz ni.
"Nire gurasoen tabernan PSOEren zein alderdi komunistaren bilerak egiten ziren. NATOren aurka geunden, eta elizaren eta estatuaren arteko banaketaren alde. Hori zen prestatzen ari ginen alderdia, ez gero agertu zena"
Asko aldatu da Castro urte hauetan zehar?
Castrok 7.200 biztanle zituen lehen eta orain 50.000 izan ditzake batez beste. Baina, funtsean, herri bera da; Castroko biztanleen identitate sentimenduak berdina izaten jarraitzen du, Euskadiren aldekoa. Baina bisitari berriak ez dira ezertan inplikatzen, ez dituzte herriko eguneroko arazoak bizi. Zabor eta ur zerbitzuak eta hondartza garbi egotea, horiek dira dituzten kezka bakarrak.
Bigarren etxebizitza duten turistak dira, baina ez dira ezertan inplikatzen. Nik Laudion dudan inplikazio maila laudioar batek Castron duena baino handiagoa da. Castro logela-hiria da jende askorentzat, baita kolore ezberdinetako polizientzat ere.
Nolakoa da turismoaren azpian ezkutatuta dagoen herri hori?
Castroko bizilagunak oso inplikatuak dira. Jaietan zein kirol jardueretan (traineruetan, kasu) inplikatzen dira, hauteskundeetara aurkezten dira... Herria aurrera ateratzen saiatzen dira, arlo guztietan.
Gaur egun ez du zentzurik Castro Euskadiren parte dela aldarrikatzeak. Baina urteen poderioz dena aldatzen da. Gero eta sendoagoak dira bi herrien arteko harremanak, elkarrekintza handia dago. Gaur Castron zurito bat eskatu dezakezu eta euskara entzun daiteke hondartzan. Santanderrera joateko autobus bakarra dago egunero; Bilbora joateko, aldiz, ordu erdiro dago bat. Anexio isila emango da, baina erreala.