Laudio Estudio 82 herriko lehen antzerki taldea izan zen demokrazia berrian, baina baita garai horietako lekukotza bitxia ere. Berez, antzerki taldea sortu zen izena izan baino lehen. Latiorro Ikastetxeko -garai horretan bi eskola ziren: Menendez Pidal eta Ortega y Gasset- Guraso Elkarteak eskaini nahi zien umeei antzerki tailerra, eskolaz kanpoko jarduera eraikitzaileak izateko eskura. Horregatik, Mari Feli Aldaiturriaga, eskolako batzordeko kidea, jarri zen harremanetan Roberto Negro bilbotarrarekin. Negro Bilboko Film Laburren Nazioarteko zuzendaria izan zen eta trebakuntza aparta zuen antzerkigintzaren esparruan, Stanislawski metodoa ikasi baitzuen New York Actor´s Studioko irakasle batekin.
Laudioar ugarik parte hartu zuten egindako antzezlanean, bai aktore lanetan zein argiak, soinekoak edo soinua kudeatzen
"Gaitasun handiko gizona zen, eta bere bokazioa antzerkigintza zen, baina ingeniari oso ona ere bazen eta horretara bideratu zuen bere jarduera profesionala. Edonola ere, arte diziplina hori beti egon zen bere buruan eta mundu horretan zegoen jende ugari ezagutzen zuen. Horregatik, aukera ikusi zuenean, gurasooi ere proposatu zigun antzezlana prestatzea. Ni konbentzitu ninduen eta Zutoia Alarcia ere batu zen proiektura", argitzen du Mari Feli Aldaiturriagak.
Gauzak horrela, 1982ko urtarrilean ofizialki eratu zuten Laudio Estudio 82 antzerki taldea eta Udalari laguntza eskatu zioten. Tokiko erakundeak Kultura Etxeko gela bat laga zien eta han hasi ziren antzoki txiki bat atontzen: "Oholtza, argiak, eserlekuak, soinu sistema... Denetarik jarri genuen, gure patrikatik ordainduta", gogoratzen du Aldaiturriagak.
Lehen urte hori izugarri bizia izan zen. 'Las manos de Euridice' lana prestatu zuen Roberto Negrok berak bakarrik egiteko, baina talde moduan 'Las criadas' Jean Geneten antzezlana jorratu zuten. Hori egiteak sekulako ahalegina suposatu zuen: "Astelehenetik ostiralera, eta batzutan asteburuetan ere, hiru orduko saioak egiten genituen. 19:00etan hasi eta 22:00etan bukatu".
Horrek taldearen ekosisteman bertan eragina izan zuen, Aldaiturriagak aipatu duenez: "Zutoiak berehala ulertu zuen aktore profesionala nahi zuela izan eta bere esku egon izan balitz, bera izango litzatekeen protagonista. Nik ez nuen inoiz pentsatu oholtzara igoko nintzela, baina egin nuen eta bi seme nituen. Hortaz, arratsaldetan nire senarrak hartu behar izan zituen horien ardura. Bera PCEn zegoen eta, jakina, emakumeen askapenaren alde zegoen, baina aldi berean, kostatzen zitzaion onartzea ni kanpoan egotea arratsalde guztia, nahiz eta ezer ez esan. Dena den, oso ondo portatu zen".
Esan bezala, Zutoia Alarcia profesionaltasunaren bidea hartzen hasi zen esperientzia horrekin, baina ez zen bakarra izan. Bilbotik beste antzerkizale bat agertzen zen entseguetan eta, azkenean, berak bakarrizketa prestatu eta Madrilera jo zuen lan egitera.
Bi emanaldi
Urte osoan lan egin ondoren, 'Las criadas' estreinatzeko eguna heldu zen 1982ko abenduaren 17an. Avenida zinemak hartu zuen saioa eta Mari Feli Aldaiturriagak gogoratu du arrakastatsua izan zela, jende ugari ere bertaratu baitzen. "Ni ez naiz inoiz lotsatia izan, baina bularretakoan agertzen nintzen oholtzan eta buruhausteak sortzen zizkidan gero norbaitek zerbait esatea nire senarrari. Hala eta guztiz ere, antzezleen eta publikoaren artean nolabaiteko kortina sortzen da eta ez duzu jendea ikusten".
1982an hasi zuen bere ibilbidea antzerki taldeak eta bultzatzaile nagusia Roberto Negro izan zen, New York Actor´s Studioko trebakuntza jaso zuen bilbotarra
Debut horretan laudioar gehiagok parte hartu zuten, ez soilik bistan zeudenak; Mari Luz Delgadok eta Carlos Abeciak regidore lanetan, Miguel Agilda arotza izan zen, Carmen Urquijok soineko izugarriak josi zituen, Juan Felipe Díazek soinuaren ardura hartu zuen eta Iñaki Garaio eta Jon Gallastegi elektrikariek argiztapena sortu zuten.
Garaiok nekez gordetzen du oroitzapenen bat esperientziari buruz: "Garai horretan Scoop enpresa abiatu genuen eta erronka berriak bilatzen genituen. Antzerki talde baten argiaztapena eramatea horien artean zegoen".
Handik gutxira beste emanaldi bat eskaini zuen taldeak Bilboko Carlton Antzokian. Mari Feli Aldaiturriagak adierazi du askeago sentitu zela han, esperientzia apur bat zuelako eta ezezagunak zirelako ikusleak. Kritikarien harrera ona izan zuen laudioarren lanak, Roberto Negrok adierazi zuenagatik.
Ziklo berria eta hondamena
Ziklo bat itxita, taldeak ekin zion lan berriak prestatzeari. Araba Euskarazen testuinguruan 'El sueño de los gorriones' haurrentzako antzezlana hasi ziren jorratzen, baita 'Herr Puntilla y su sirvienta Matti' ere.
Dena den, ez bata ez bestea ez ziren inora heldu. Uholdeek sarraski izugarria eragin zuten Lamuzako parkean eta, besteak beste, euren lokala guztiz birrindu zuten. "Bi milioi pezetako galerak izan genituen. Dena txikitu zen; oholtza, argiak, arropa, azpiegitura elektrikoa... Diru gehiena Roberto Negrok jarri zuen, bere pasioa zen antzerkia. Bohemio hutsa zen".
Porrot ekonomikoaren ondoren, taldea umeen jardueran zentratu zen eta egunero ordu eta erdiko ikastaroa ematen zion Latiorroko haur talde bati. Horrela bultzatu zuten 'Bartolo el molinero' lana 1984an eta 'Quico, el niño que quiso ser cómico' 1985an. Biak Menendez Pidal eskolako oholtzan antzeztu zuten umeek.
Horrez gain, Roque Dalton antzerki taldea ekarri zuten Laudiora. El Salvadorreko artistek 'La madriguera' lana antzeztu zuten 1984an.
Taldearen osteko bizitzak
Esperientzia ez oso luzea izan bazen ere, -Oihalak Zabaltzenek hamarkadak eman ditu esparru berean- Feli Aldaiturriagak uste du aztarnak utzi dituela Laudio Estudio 82k. Hasteko, Zutoia Alarciak profesionalen mundura igaro zen eta 'El comisario' edo 'Periodistas' telebista saioetan agertzera heldu zen, esaterako.
Esperientzia gehiago
Laudio Estudio 82 taldeak bere jarduera hamarkadaren erdialdean eten bazuen ere, arte adierazpen mota hori ez zen desagertu herrian. Izan ere, 1987ko amaieran Oihalak Zabaltzen proiektua sortu zuten eta taldeak ibilbide luze eta oparoa izan du, 70 antzezlan taularatu baitituzte Laudion hamarkada horietan guztietan.
Aitor Urquijo laudioarra egon zen bere lehen kideen artean eta egun ere egitasmoaren buruan dabil. Bere ustez, 70 lagun igaro dira, gutxienez, urte hauetan.
Udalerrian antzerkiari lotutako bestelako ekimenak ere agertu dira. Esaterako, Siroko taldeak 'La casa de Bernarda Alba 5.0' egin zuen eta sariren bat jaso ere. Solastiar emakume taldeak ere urtebeteko esperientzia izan zuen, bere 25. urteurrena ospatzeko ekintzetan erakusteko.
Andaluziar Etxearen inguruan ere mugitu dira antzerkigintzan interesa izan duten lagunek eta 'La Familia Inventada' taldeak ere laudioar ugari izan ditu.
Azkenik, ezin da ahaztu Pablo Ibarluzearen jarduera, antzezlanak prestatu baititu Mikel Ayllon idazlearekin, Haizea Paris dantzariarekin edota Igor Arzuaga musikariarekin batera.