Kultur sorkuntza Aiaraldean

Kepa Barañanok euskarara itzuli du 'Tormeseko Lazarotto'

Aimar Gutierrez Bidarte 2023ko abu. 10a, 16:44

"El Lazarillo de Tormes" artelana. / Francisco de Goya.

Euskara batuan itzuli du Kepa barañano laudioarrak, gaztelaniazko "Lazarillo de Tormes" eleberri ospatsua. Itzulpena Internetetik deskargatu daiteke zuzenean, nahi duen orok irakur dezan.

Gaztelerazko literaturako eleberririk ezagunenetariko bat da La vida de Lazarillo de Tormes y de sus fortunas y adversidades. Egile ezezaguna du obrak, eta ediziorik zaharrena 1554koa da. Nikolas Ormaetxea Orixek euskarara itzuli zuen 1929an, Tormeseko itsu-mutila izenburupean. Orixek bizkaierara itzuli zuen gaztelaniazko eleberri klaskikoa, eta orain, Kepa Barañano laudioarrak euskarara batura itzuli du.

"Nik, munduan beste askok bezala, Lazarillo de Tormes liburua eskolan irakurri nuen, literatura bikaina zelakoan, eta honela zen. Euskaraz ere irakurri nahi nuen baina orduan ezinezkoa zen: alde batetik eskola guztiz erdalduna eta erdaltzalea zelako, eta bestetik, lehenengo zatia Bizkaiko euskarara itzulia bazegoen ere, Orixe jakintzale handiak egina hain zuzen, euskara batuan ez zegoen eta inoren eskuragarri ere ez zegoelako", azaldu dio Barañanok Aiaraldea Komunikabideari.

Zentsurarik gabe

Grin horri jarraituz eleberria euskaratzeari ekin zion Barañanok. Eleberriak bi zati ditu, eta hainbat pasarte zentsuratuak egon dira urte luzez. Idazle laudioarrak eleberria bere osotasunean itzuli nahi zuen, eta Arteako liburutegian aurkitutako ale bat baliatu du lan hori gauzatzeko. "Esan gabe doa, jakina, oraingo honetan zentsurarik ez dela, eta, beraz, idazle zaharrek eman zioten kritika eta errealismo puntu hori bixi-bixi dago euskarazkoan halaber; izan ere, eleberri zahar hau erlijioari, Espainiako gizarte ustelari – gaur egun berriz ere ikusgai dugun bertsuari – eta oro har gizakiaren hipokresiari egiten dizkion maiseoengatik da bereziki aipagarri eta goresgarri", aldarrikatu du Barañanok.

"Tormesko Lazarotto eleberri bikaina dela ezin ukatu. Ederra bezain irakurtzeko zaila ere bai, gaztelania zaharrean baitago. Euskaraz, berriz, errazagoa ez noski, baina literatura aldetik zein hizkuntza aldetik gazteleraren mailara iritsita eman dudala uste dut. Euskarak ez dio zorrik erdarari, ez hitz ez joskera ez esamoldeez den bezainbatean", gaineratu du itzultzaileak.

Euskarazko itzulpena Internetetik deskargatu daiteke zuzenean, nahi duen orok irakurri dezan. Hemen aurkitu daiteke eleberria.

LAGUN AGURGARRIA:

Bisitatzen ari zaren webgune hau euskararen normalizazioaren alde Aiaraldea Ekintzen Faktoria proiektu berrituak garatzen duen tresnetako bat da.

Euskarazko hedabideak sortu eta eskualdean zabaltzeko gogor lan egiten dugu egunero-egunero langile zein boluntario talde handi batek.

Hedabide herritarra da gurea, eskualdeko herritarren ekarpen ekonomikoari esker bizi dena, jasotzen ditugun diru-laguntzak eta publizitatea ez baitira nahikoa proiektuak aurrera egin dezan.

Herritarra, anitza eta independentea den kazetaritza egiten dugu, eta egiten jarraitu nahi dugu. Baina horretarako, zure ekarpena ere ezinbestekoa zaigu. Hori dela eta, gure edukien hartzaile zaren horri eskatu nahi dizugu Aiaraldea Ekintzen Faktoriako bazkide egiteko, zure sustengua emateko, lanean jarraitu ahal izateko.

Bazkideek onura eta abantaila ugari dituzte gainera, beheko botoian klik eginda topatuko duzu informazio hori guztia.

Faktoria izan, egin zaitez bazkide.

Aiaraldea Hedabideko lantaldea.


Izan bazkide