1952an, "Gabriel María de Ybarra" Lan Institutua sortu zen Amurrion.
97. urtean Urduñako Lanbide Heziketako Institutua batu zen, eta gaur egungo Zaraobe Institutua eratu zen. Urte hauetan guztietan Zaraobe institutua izan da eta haran osorako erreferente kulturala da. Bertako biztanle eta bizilagun gehienak bere bizitzako une batean edo bestean igaro dira bere geletatik. Asko izan dira Zaraobe institutuak bizi izan dituen aldaketak, gure eskualdean gertatu den bezala.
Sortu zenetik denbora asko igaro den arren, berrogeita hamarreko hamarkadan hasitako bizitasun eta ilusio guztia gordetzen du Institutuak.
Gaur egun, instalazioak etengabe berritzen ari den zentroa da, eta pedagogiak etengabe eboluzionatzen du; beti ere, hurbiltzen zaizkigun belaunaldi berrien beharrei eta munduko globalizazioak eta Aiarako gizarte modernoaren bilakaerak ekar diezazkiguketen behar berriei adi egoten da.