Aiaraldean 1999. urtean 1044 ustiategi zeuden, orain aldiz, 710 gelditzen dira, hau da, 334 ustiategi gutxiago Euskal Estatistika Erakundearen datuen arabera.
Badirudi Aiaraldeko nekazaritzak eta abeltzaintzak etorkizun iluna izan dezaketela hemendik urte batzuetara baldin eta gazteek ez badute jarduera hori berreskuratzen. Bertan lan egiten duten pertsonen adinaren bataz bestekoa 54 urtekoa da.
Iñaki Alavak, Zuatzako baserritar gazteak dio Aiaran oso gazte gutxi daudela nekazaritzan edo abeltzaintzan lanean, “40 urte baino gutxiagoko baserritarrak oso gutxi dira ”.
Aiaraldean gelditzen diren ustiategien kopurua 710koa da, horietatik 569 abeltzaintzarekin eta 135 abeltzaintzarik gabekoak. Guztira, 13.602 hektarea dira. Egun dauden 559 lur landuei dagokionez, gehienak belarkiak (500) lantzeko erabiltzen dira eta besteetan fruta-arbolak, olibondoak eta mahastiak daude.
Baina Alavak dio ustiategien erdia baino gehiago beste lan mota bat daukaten pertsonek eramaten dituztela. Hau da, Aiaraldeako baserriek oso landa gutxi dituzte eta nekazaritzaz edo abeltzaintzaz bizitzeko lur handiak behar dira. “Lurrak alokatzea oso garesti irteten da eta gainera, produkzioa ere oso garestia da, gero ordaintzen dizutenarekin konparatuz“, dio Iñakik. Aiaraldean 164 dira alokatutako lurzoruak.
Oraingoz, kooperatiba-elkarte bakarra dago Aiaraldean, baina etorkizuna kooperatibetan eta produktu ekologikoetan egon daitekeela dirudi. “Kooperatibak egin beharko lirateke. Honekin gazteek soldata duin bat edukiko lukete eta gastua murriztuko litzateke”, komentatu du gazte baserritarrak.
Gurean produktu ekologikoak produzitu eta saltzen dituzten baserritarrak egoten hasi dira, hala nola, Lezaman edo Urduñan. Azken honetako Udalak adibidez, Ekoizpen Urduña, Nekazari eta Abeltzainentzako Aholkularitza Ekologikoko Zerbitzua dauka.