Haurren aisialdi baliabideetan sexismoa presente al dago?
Bai, noski. Zoritxarrez, produktuen izaera berdina izaten jarraitzen du. Zorionez, aukera berri gehiago daude, baina lan asko dago egiteke bai produktu berriak sortzeko, baita komunitatea sentsibilizatzeko ere.
Zeintzuk dira, hori ekiditeko, erreparatu beharreko gakoak?
Gure buruari galderak egitean datza: aproposa da denek jolasteko? jolas kooperatiboa al da? Estereotipo sexistak ditu produktuak? Azken finean, zer lantzen duen ikustea da, nori dagoen bideratua jakitea. Aniztasuna lantzen du, edo ez? Estereotipoen transmisioa bideratzen du? Jendartean aniztasuna da nagusi, baliabideetan islatzen al da?
Liburuek, jostailuek... zer arazo dute, zure ustez?
Ipuinek, esaterako, balore anitz transmititzen dituzte. Beraz, garrantzitsua da liburuetan ere arreta jartzea.
Jolas baliabideetan zein elementu sexista antzematen dituzu?
Denok ezagutzen ditugu sukaldetxo edo traktoreak. Edo, produktuen iragarkietako norbanakoen izaerak. Batik bat, iragarkiak dira kontuan hartzeko edo identifikatzeko aproposenak. Oso bisualak dira: nork eta nola jolasten duen ageri da, hor dago gakoa. Badira, baina, hain bistakoak ez diren elementuak: jolasaren nolakotasuna (bakarrik aritzekoak dira maiz, edo lehiakortasuna garatzen dute). Panpinak, esaterako, zuriak eta argalak dira gehienak. Iragarkian bertan ohartu beharko ginateke baliabidearen izaeraz.
Ba al dago alternatibarik? Zeintzuk?
Bai. Zorionez, geroz eta gehiago gainera. Orain liburu gehiagok hartzen dituzte kontutan orain arte ikusgarritasunik izan ez duten kolektiboak. Adibidez, desberdina den pertsonaren normaltasun prozesua lantzen da, jada ez da tabua. Pertsonaiak ez dira betiko estereotipoetan erortzen, “Tximeleta belarriak” liburuan kasu. Ume belarri handi bat da protagonista, eta berezitasun horretatik edertasuna, ahalduntzea eta ongizatea ateratzen ditu.
Eta ikus-entzunezkoetan?
Telefono mugikor eta tablet aplikazioetako jolasak lantzen hasi gara orain. Irrien Lagunaken jolas programek, esaterako, bestelako balioak sustatzen dituzte. Sexismoa zeharkakoa da, zeharkakoa, horregatik eragiten die baliabide guztiei. Egun, gure jendartean indar handia dute teknologia berriek, haurren artean batez ere.
Teknologia berrietako programetan, nola eragotzi liteke sexismoa mantentzea?
Ume txikiek jaiotzetik dute pantailekin konexioa. Teknologia berrien presentzia agerikoa da. Hortaz, baliabide horietan aplikazio edo jolas ez sexistak sortzea oso beharrezkoa da; hori baita bide berria. Eremu horretan ere lanketa handia egin behar da oraindik.