Jolasa haurrek egiten duten ekintza soila baino askoz gehiago da. Jolas librea edo autonomoa jaiotzen garenetik hiltzen garen momentura arte gure bidai lagun dugu. Gauza ezberdinak ikasteko erabiltzen dugu, baita emozioak kudeatzeko ere, edo beste pertsonekin sozializatzen ikasteko ere.
Jolas librea da munduaren funtzionamendua ikusteko eta ikasteko haurrek erabiltzen duten metodoa. Horrela formulatzen dituzte hipotesi konplexuak eta praktikara eramaten dituzte. Adibidez, oso ohikoa da haur bat ikustea edukiontzi ezberdinetan trasbaseak egiten, edukiontziak betetzen eta husten; ekintza hau, begi bistan, oso sinplea iruditu ahal zaigu, baina haurrak, modu honetan, bolumen ezberdinak ikasi egiten ditu, material ezberdinen portaera eta ezaugarriak ikasten ditu… Itzal eta argiekin jolasten duenean, optika lantzen ari da, eraiki eta deseraiki egiten duenean fisika lantzen du, agertu eta desagertzera jolasten duenean (bere burua segundo batzuez tapatu) beldurrak eta emozioak kudeatzen ikasten du…
Helduen partetik, jolas hau autonomoa eta ez gidatua izatea da ezinbestekoa. Hau da, jaiotzen direnetik haurrari bakarrik jolasteko espazio egokiak eskaini behar dizkiogu. Eta helduek behatu egin behar ditugu, presente egon behar gara, baina jolas horren parte izan gabe. Jolas libreak haurrarena izan behar du, bere barrenetik atera behar da jolasteko nahia eta beharra.