Urduñako Espetxe Zentraleko biktimen gorpuzkiak bilatzen jarraituko du Aranzadik

Erredakzioa 2022ko abe. 5a, 15:07

2014an eginiko indusketei jarraipena emango diete orain.

Abenduaren 6tik 11ra bitartean indusketa lanak egingo ditu Aranzadi Zientzia Elkarteak Urduñako hilerrian, 1939tik 1941era diktadura frankistak Urduñako Espetxe Zentralean hildako presoen gorpuzkiak lurpetik ateratzeko nahian. 

1939tik 1941era Urduñako Espetxe Zentralean hildako pertsonen gorpuzkiak hilerriko lurpetik ateratzea izango du helburu Aranzadi Zientzia Elkarteak abenduaren 6tik 11ra, eta bertan laguntzeko deialdia zabaldu du Udalak, auzolan egitasmoaren bitartez. Lagundu nahi izanez gero, bulegoak@urduna.com helbidera idatzi edo 945 38 30 03 zenbakira deitu dezakete interesdunek.

2014an abiatutako esku-hartze arkeologikoari emango diote jarraipena. Urte horretan 14 biktimen gorputzak atera zituen hobitik zientzia elkarteak, Urduñako Espetxe Zentralean gatibu zeudela hil zirenak. 1937 eta 1941. urteen artean, 225 pertsona zendu ziren, gutxienez, Urduñan ezarritako gerrako presoen kontzentrazio-esparruan eta espetxe zentralean.

Gehienak goseteen, hotzaren, gaixotasunen eta baldintza larrien ondorioz hil ziren. Preso horien egoera latzaren inguruan, Aiaraldea Komunikabidearekin mintzatu zen Paco Etxebarria.

Nitxoen berregituraketa

2014an lurretik ateratako gorpuzki horiek hilerriko sarrerako eskuinaldean topatu zituzten, nitxoen arteko korridoreetan. Hori dela eta, hilerriko eskuinaldeko horma-hobien azpian antzeko lurperatze gehiago egon zitekeela ondorioztatu zuten.

Horrenbestez, Udalak 2017an erabaki zuen eremu horretako 204 nitxoren hileta-eskubideak aztertzea eta, bertan zeuden 96 horma-hobiak kentzeko prozesua abiatzeko aurten, azpian egon daitezkeen gorpuzkiak desobiratzeko.

Sarrerako eskumaldean dauden 96 horma-hobiak (310-405 zenbakidunak) kentzeko eta gorputzak lekualdatzeko, Urduñako Udalak senide guztien baimena jaso du. Lan horietarako, Espainiako Udal eta Probintzien Federazioak (FEMP) esleitutako 25.000 euroko dirulaguntza baliatu du tokiko erakundeak. Izan ere, espetxean hildako gehienak Badajoz, Ciudad Real eta Valentziakoak ziren.

Ezkerraldeko zonaldean, ordea, ez dute gorpuzkirik topatu. 2021ean Aranzadik burututako bigarren prospekzioan, ezkerreko korridoreetan Espetxe Zentraleko presoak egotea baztertu zuten, Udalak komunikatu batean adierazi bezala: "banakako ehorzketak egon zirela egiaztatu zen, eta horien gorpuzkiak uneren batean beste leku batera eraman zirela, baina ez dakite horiek espetxeko biktimekin bat datozen".

Duintasunaren Kolunbarioa

Abenduaren 6tik 11ra iraungo duen indusketan gorpuzkirik aurkituz gero, Duintasunaren Kolunbarioan sartuko lukete. Gerra Zibileko eta frankismoaren 15 biktimen gorpuzkiak hobiratu dituzte bertan. Horietako 14 gorpuzki aurreko prospekzioan topatutakoak dira. Bestea, aldiz, Askuren (San Pedro) mendian aurkitutakoa. 

Uztailaren 28an inauguratu zuen Urduñako Udalak Duintasunaren Kolunbarioa. Egitura hori eraikitzeko, 80.000 euroko dirulaguntza jaso zuen Gogoraren eskutik, Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutua.

LAGUN AGURGARRIA:

Bisitatzen ari zaren webgune hau euskararen normalizazioaren alde Aiaraldea Ekintzen Faktoria proiektu berrituak garatzen duen tresnetako bat da.

Euskarazko hedabideak sortu eta eskualdean zabaltzeko gogor lan egiten dugu egunero-egunero langile zein boluntario talde handi batek.

Hedabide herritarra da gurea, eskualdeko herritarren ekarpen ekonomikoari esker bizi dena, jasotzen ditugun diru-laguntzak eta publizitatea ez baitira nahikoa proiektuak aurrera egin dezan.

Herritarra, anitza eta independentea den kazetaritza egiten dugu, eta egiten jarraitu nahi dugu. Baina horretarako, zure ekarpena ere ezinbestekoa zaigu. Hori dela eta, gure edukien hartzaile zaren horri eskatu nahi dizugu Aiaraldea Ekintzen Faktoriako bazkide egiteko, zure sustengua emateko, lanean jarraitu ahal izateko.

Bazkideek onura eta abantaila ugari dituzte gainera, beheko botoian klik eginda topatuko duzu informazio hori guztia.

Faktoria izan, egin zaitez bazkide.

Aiaraldea Hedabideko lantaldea.


Izan bazkide