Komunitatea

Santiago de Txilen ere, euskaraz

Jose Mari Gutierrez Angulo 2018-11-29 18:18   Euskara

Hego-amerikatik bidaiatzen ari da Jose Mari Gutierrez. Santiago de Txile hirian Euskaraldia nola bizi duten laburbildu du.

IRITZI ARTIKULUA: Monika Zalabarria (Arakaldo)

Aiaraldeko Euskalgintza Kontseilua 2018-11-29 09:24   Euskara

Euskaraldia… Euskara… aldia… bizi… prest… Hainbat hitz… Zein da esanahia? Hitz bakoitzak bere esanahia dauka, baina guztiak elkarrekin oso esanahi berezia… Euskaraz hitz egiteko hartzen dugun konpromisoa.

Aurten ere iritzi zaizkigu euskaraldiko egunak, 11 egunez ezagun edo eta ezezagunekin euskaraz hitz egiteko konpromisoa. Gogoan daukat oraindik aurreko urtean euskaraldia zela eta, nire lagun batzuk (beste eskualde batzuetakoak) galdetzen zidatenean zertan nenbilen eta zertarako zen aldean neraman txapa gorri hura, azaldu nien zein zen nire nahia eta euskarari eman nahi nion garrantzia. Azalpen horiek ondorio bat izan dute aurten, txapa edo ekintzagatik galdetu zidatenek, beraiek eman baitute izena nik baino lehen euskaraldian, baita beraien txapa hartu eta jarri ere.

Zerbait aitortu nahiko nuke, oso bitxia izan daitekeena eta guztiekin partekatu nahi dudana… Nire ama hizkuntza euskara da, eta txikitatik hitz egin izan dut, euskaraz ikasi nuen eskolan, baita batxilergoa ere. Hau horrela izanda ere, ez naiz euskara aditua eta ez naiz gai azalpenak emateko edo esaera bat modu batean edo bestean zergaitik den azaltzeko, ez dakit zer den ergatibo bat, edo galdetzen dizkidaten beste zenbait gauza ere ez dakizkit. Euskalduna naiz, harro nago, eta argi daukadan gauza bakarra zera da, nire ama hizkuntza maite dudala eta erraza ez bada ere zaindu nahi dudala.

Horregatik eta beste gauza askorengatik, GORA EUSKARALDIA eta euskaraz hitz egiteko edo ikasteko gogoa. Beraz, nire azken hitzak hauek izango dira, bizi eta prest euskara aldi batez edo posible izatekotan beti.

IRITZI ARTIKULUA: Etxaurren Martin (Artziniega)

Aiaraldeko Euskalgintza Kontseilua 2018-11-28 08:13   Euskara

Lagun horiek,

Etxaurren dut izena eta oroitzapenak ditudanetik euskaraz hitz egiten dakit. Artziniegako eskolan ikasten nuenetik, euskaraz izan ditut irakasgai guztiak, beraz euskara eta gaztelania maila berean ezagutu ditut bizitza osoan zehar. Hala ere euskara betidanik eskola-hizkuntza izan da nire inguruan. Honekin esan nahi dudana da nahiz eta ikaskide guztiok euskaraz jakin izan dugula beti, eta irakasleekin euskaraz mintzatu garen, gure artean beti gaztelania erabili dugula. Nire bizitzan (eta suposatzen dut nire adineko euskaldunen %90aren bizitzetan) oso ohikoa da eskolan lagunen batekin erdaraz hitz egiten egotea eta irakasleari zuzentzerakoan, euskarara pasatzea.

Asko gustatzen zait euskaraz mintzatu eta idaztea, oso harro nago euskara ezagutzeaz eta gaur egun nire inguruan saiatzen naiz euskara erabiltzen, baina onartu beharra dut ez dela batere erreza. Nagusitzen hasi nintzenean, eta institutura, batxilergora eta bereziki unibertsitatera joan nintzenean, kontzientzia hartzen hasi nintzen euskararen inguruan dugun arazoari buruz. Guztiok hitz egiten dakigu baina gehienek ez dute ezta egunean behin erabiltzen. Ez dakit zergatik gertatzen den ezta nola konpondu daitekeen.

Euskaldun askok, euskararekin erlazionaturiko hamaika ekintzetara joaten dira, esate baterako Araba Euskaraz, Nafarroa Oinez, Korrika… eta bertan gaztelaniaz mintzatzen dira. Euskaraldiarekin aukera desberdinak ikusten ditut, lehenik eta behin hamaika egunetan zehar luzatzen delako eta beste alde batetik mota desberdinetako ekintza anitzak prestatu direlako, zeinetan euskara era naturalean erabili daiteke. Ez da soilik alkoholez inguratutako egun bateko farra.

Niretzat ez da batere zaila jende berriarekin euskara erabiltzea, esate baterako denda edota taberna batean sartzen naizenean beti euskaraz agurtzen ditudalako langileak edota unibertsitatean jende berria ezagutzerakoan euskaraz berba egiten saiatzen naizelako. Benetan zaila iruditzen zaidana eta hamaika egun hauetan zehar zaila ikusten dudana da betidanik erdaraz mintzatu naizen pertsonekin euskara erabiltzea gaztelaniaz hitz egiten amaitu gabe. Azkenean nire ustez ohitura berriak sortzea ez da zaila, zailena da sortuta ditugunak aldatzea.

Amaitzeko, esango dut saiatuko naizela nire herrian eta inguruan nahiz unibertsitatean egingo diren ahalik eta ekintza gehienetan parte hartzen eta euskaraz mintzatuko naizela bai bertan, bai inguru horiez kanpo ere. Benetan gustatuko litzaidakeela hamaika egun hauen ostean zerbait aldatzea gai honen inguruan, ez bada jendearen erabileran, behintzat kontzientzia hartzen hasteko balio izatea espero dut.

Euskaldun egiten gaituena euskara bada, hau erabiltzen ez badugu, zer izango gara?

Besarkada bat,

Etxaurren Martin

IRITZI ARTIKULUA: Aitor Lexartza (Arrankudiaga)

Aiaraldeko Euskalgintza Kontseilua 2018-11-27 09:11   Euskara

Euskaraldiaren bilera batean, aurreko egunean, Arrankudiagan ekimen honetan parte hartuko duen jende kopuruaren gaineko kezka agertu zen, jende gutxik eman duelako izena, kontuan izanik Arrankudiaga herri euskalduntzat jo izan dugula beti. Baina Euskaraldia bera egungo errealitatearen argazki soila izaten ari da, non nahiko kezkagarria den azken urteetan euskarak herrian hartu duen joera, gero eta euskara gutxiago entzuten baita oro har kalean, eta herriko esparru gehienetan. Egoera kezkagarria honen adierazle bat da euskararen errebindikazioa beren helburuen artean duten eragile batzuen bilerak edo ekintzak ere gaztelania hutsean egiten direla sarritan.

Baina azken aldian ikusi diren emaitzei erreparatuta, ikusten da kezka ez dela Arrankudiagara mugatzen; Euskal Herri osoan zabaltzen den kezka da: soinean euskararen aldeko txapa bat jartzeak ere moda izateari utzi dio (orain arte, beste errebindikazio batzuk bezala, moda bakarrik izan da, praktikan benetako defentsa egin gabe) eta euskararen erabilera nahiko urria da.

Gazteak izan daitezke joera onen argazkirik argiena. Euskaraz ikasi dugu edo ikasten ari gara gazte gehienak; baina, eguneroko bizitzan, gure artean, euskara erabiltzea nahitaezkoa den lekuetan baino ez dugu erabiltzen askotan. Behartuta erabiltzen dugu arlo batzuetan, testuinguruak eraginda: ikasketen arloan, espazio jakin batzuetan… Tristea bada ere, arraroa egiten da gazte koadrila bat euskara hutsean hitz egiten entzutea, Euskal Herriko zonalde jakin batzuetan ez bada. Eta zer esan umeen errealitateaz?! Eskolatik kanpo apenas erabiltzen dute euskara; arrotz egiten zaie gure hizkuntza eremu horretatik at. Argi dago pertsona helduak, bereziki nagusiak, oso garrantzitsuak direla hizkuntzaren transmisioan. Baina ondare horren etorkizuna ume eta gazteon esku dago.

Esandako guztiarekin, euskararen erabileraren inguruko hausnarketa sakona egin beharko litzateke eta gure hizkuntza gehiago erabiltzearen beharra azaleratu. Euskara da euskaldun egiten gaituena, eta Europako hizkuntzarik zaharrena; ez dezagun gal.

Bide honetan, ondo dago Euskaraldia bezalako ekimenetan parte hartzea. Baina uste dut ez dugula parte hartu behar beste norbaitek konbentzituta edota behartuta, baizik eta guk benetan sinetsita, eta euskararen defentsan gure alea beharrezko dela ikusita. Argi izan behar dugu horrelako kanpainak ezin direla txapa bat eramatera mugatu; errealitatean hartutako konpromisoa bete behar dugu, eta ondoren autokritika egin, benetan ikusteko euskarak egun gure buruan dituen trabak, eta bidean aurrera egiteko. Euskararen aldarrikapen onena euskara urte osoan erabiltzea baita (hau izan behar da, etorkizunera begira, Euskaraldiaren helburua) eta ez 11 egunez txapa bat soinean eramatea. Erabil dezagun orain euskara 11 egun hauetan.

Eta, aurrerantzean, defenda dezagun gure hizkuntza urteko 365 egunetan. Ez dezagun gure hizkuntza zaharra hiltzen utzi!